اصول پایه در انتخاب سیم و کابل مناسب

چه سیمی بخرم؟ راهنمای کامل انتخاب و خرید سیم و کابل بر اساس استاندارد

 

چه سیمی بخرم؟ راهنمای کامل انتخاب و خرید سیم و کابل بر اساس استاندارد: انتخاب سیم و کابل برق مناسب تأثیر مستقیمی بر ایمنی، دوام تجهیزات و هزینه‌ها دارد. طبق مقررات ملی برق ایران (مبحث ۱۳)، سطح مقطع سیم یا کابل باید طوری انتخاب شود که جریان عبوری هرگز از حد مجاز حرارتی آن فراتر نرود این به معنی محاسبه صحیح جریان مصرفی و در نظر گرفتن حاشیه اطمینان برای توسعه آینده است همچنین افت ولتاژ در طول مسیر نباید از حدود استاندارد تجاوز کند. معمولاً حداکثر افت ولتاژ مجاز در سیم‌کشی حدود ۳٪ در نظر گرفته می‌شود بنابراین برای مسیرهای طولانی یا بارهای پرمصرف، باید از کابل با سطح مقطع بزرگ‌تر استفاده کرد تا افت ولتاژ در حد قابل قبول بماند. به عنوان مثال، برای یک جریان ۱۵ آمپر در فاصله ۳۰۰ متری، حداقل سیم نمره ۱٫۵ کافیست اما افت ولتاژ حدود ۱۲۰ ولت خواهد بود که بسیار زیاد است. افزایش سطح مقطع به ۱۶ میلی‌متر مربع افت ولتاژ را به ۱۲ ولت (حدود ۵٪) کاهش می‌دهد که قابل قبول است.

از دیگر عوامل مهم، شرایط محیطی و نحوه نصب است. عبور دسته‌ای چند کابل از یک لوله یا داکت بسته، یا قرارگیری در محیط‌های گرم، ظرفیت جریان‌دهی کابل را کاهش می‌دهد. در چنین شرایطی باید ضرایب تصحیح اعمال شود یا کابل با سایز بزرگ‌تر انتخاب گرد. همچنین اگر احتمال وجود رطوبت یا مواد خورنده در محیط باشد، باید کابلی با روکش متناسب (مثل PVC مقاوم در برابر رطوبت یا XLPE) استفاده شود تا عمر کابل کاهش نیابد.

جنس هادی نیز مهم است. کابل‌های مسی رایج‌ترین انتخاب برای مصارف ساختمانی و صنعتی هستند و رسانایی و دوام بالاتری نسبت به آلومینیوم دارند. کابل‌های آلومینیومی ارزان‌تر و سبک‌ترند اما در سطح مقطع برابر حدود ۶۰٪ جریان کمتری نسبت به مس عبور می‌دهند و افت ولتاژشان ~۱٫۶ برابر مس است بنابراین در صورت استفاده از کابل آلومینیومی، باید سطح مقطع را تقریباً ۱٫۶ برابر معادل مسی در نظر گرفت. همچنین اتصال کابل‌های آلومینیومی نیازمند دقت بیشتر (استفاده از بست‌های مخصوص و خمیر ضد اکسیداسیون) است. برای مصارف داخل ساختمان معمولاً سیم‌های مسی افشان یا مفتولی با عایق PVC استفاده می‌شوند و استاندارد ملی ایران تاکید دارد که این سیم‌ها دارای نشان استاندارد، کد رهگیری ۱۰ رقمی و تاییدیه توانیر باشند.

یکی از سوالات رایج این است که «برای کولر گازی خود چه سیمی بخرم؟» ظرفیت کولرهای گازی معمولاً بر حسب BTU/h بیان می‌شود (مثلاً ۱۲هزار، ۲۴هزار و …). هر ۱۲۰۰۰ BTU/h حدود ۳٫۵ کیلووات ظرفیت سرمایش است. برای تخمین جریان کولر گازی می‌توان مقدار BTU را بر ۲۰۰۰ تقسیم کرد به عنوان مثال کولر گازی ۲۴۰۰۰ بی‌تی‌یو حدود ۱۲ آمپر جریان می‌کشد البته روی پلاک بسیاری از کولرها جریان اسمی نوشته شده و می‌توان مستقیماً از آن استفاده کرد.

نکته مهم این است که اگرچه بر اساس محاسبات، یک سیم ۱٫۵ میلی‌متر مربع شاید تحمل ۱۲ آمپر را داشته باشد، ولی در عمل باید حاشیه اطمینان لحاظ کردسیم ۱٫۵ در بهترین شرایط محیطی تا حدود ۱۴–۱۵ آمپر را عبور می‌دهداما کولرهای گازی در لحظه استارت تا ۱٫۵ برابر جریان عادی جریان می‌کشندو معمولاً در محیط‌های گرم کار می‌کنند. از این رو سیم کولر گازی را یک یا دو نمره بالاتر انتخاب می‌کنند تا داغ نشود و افت ولتاژ هم کمتر شود

به طور تجربی، توصیه‌های زیر برای سیم‌کشی کولرهای اسپلیت خانگی رایج است

جدول ۱ – سیم مناسب کولر گازی بر حسب ظرفیت (فرض فاصله تا پنل بیرونی و فیوز ~۱۰ تا ۲۰ متر)

ظرفیت کولر گازی (BTU)جریان تقریبی (آمپر)سایز کابل تغذیه (مس)**
تا ۱۸۰۰۰ BTU (1.5 تن)~۱۰–۱۵ Aکابل ۳ × ۲٫۵ میلی‌متر مربع
۱۸۰۰۰ تا ۳۲۰۰۰ BTU~۱۵–۲۲ Aکابل ۳ × ۴ میلی‌متر مربع
بالای ۳۲۰۰۰ BTU (مثل 36000)۲۵ A به بالاکابل ۳ × ۶ میلی‌متر مربع

توجه: ظرفیت‌های ذکر شده حدودی هستند. برای کولرهای اینورتر که مصرف کمتری دارند ممکن است مقطع پایین‌تر کافی باشد، اما رعایت توصیه فوق عمر دستگاه و ایمنی را بالا می‌برد. همچنین اگر فاصله بین پنل داخلی/خارجی یا از کنتور تا کولر زیادتر از ۲۰ متر باشد، بهتر است یک سایز بالاتر انتخاب شود تا افت ولتاژ جبران گردد. در شهرهای بسیار گرم (مناطق جنوبی) نیز به علت دمای محیط بالاتر، سایز کابل باید یک درجه بیشتر در نظر گرفته شود (مثلاً برای کولر ۲۴هزار در اهواز به جای ۲٫۵ از ۴ استفاده شود). همیشه سیم ارت را فراموش نکنید؛ کابل‌های استاندارد سه رشته (فاز، نول، ارت) برای کولرهای گازی ضروری هستند تا ایمنی برق‌گرفتگی تامین شود.

به علاوه، توصیه می‌شود سیم تغذیه کولر گازی بدون اتصال واسطه و یک‌تکه از تابلو فیوز تا کولر کشیده شود از سرهم‌بندی چند تکه سیم با چسب برق جداً خودداری کنید، زیرا محل‌های اتصال در اثر جریان بالا گرم و مستعد حریق می‌شوند. در نهایت، فیوز مینیاتوری مناسب کولرهای تا ۱۸۰۰۰ معمولاً ۱۶ آمپر و برای کولرهای بزرگ‌تر ۲۰ یا ۲۵ آمپر است با رعایت این نکات، برق‌رسانی مطمئن و بی‌خطر به کولر گازی خود خواهید داشت.

کابل مناسب برای پمپ آب ۱ تا ۳ اسب بخار (تک‌فاز و سه‌فاز)

پمپ‌های آب خانگی (مثل پمپ کولر آبی، پمپ آب ساختمان یا پمپ چاه) بسته به توانشان جریان قابل توجهی می‌کشند، خصوصاً هنگام راه‌اندازی. جریان راه‌اندازی موتورهای تک‌فاز می‌تواند ۳ تا ۵ برابر جریان عادی باشد، پس انتخاب کابل باید طوری باشد که در لحظه استارت دچار افت ولتاژ بیش از حد یا گرم شدن نشود. ابتدا جریان تقریبی را بدانیم: هر ۱ اسب بخار ≈ ۰٫۷۵ کیلووات. یک موتور تک‌فاز ۱ اسب حدود ۵–۸ آمپر، ۲ اسب حدود ۱۰–۱۵ آمپر و ۳ اسب تا ۲۰ آمپر جریان در حالت عادی مصرف می‌کند (بستگی به راندمان و ضریب توان). در موتور سه‌فاز به دلیل توزیع توان در سه فاز، جریان هر فاز بسیار کمتر است (مثلاً ۳ اسب سه‌فاز ~ ۵ آمپر در هر فاز). با این اطلاعات می‌توان کابل را برگزید.

علاوه بر جریان، طول مسیر تا چاه یا منبع آب را نیز در نظر بگیرید. اگر پمپ چاه عمیق دارید که کابل مثلاً ۵۰ متر یا بیشتر درون چاه و تا تابلو کشیده شده، افت ولتاژ اهمیت می‌یابد و شاید لازم باشد سایز را یک درجه افزایش دهید. هدف این است که در زمان کارکرد عادی افت ولتاژ از ~۵٪ تجاوز نکند تا به موتور صدمه وارد نشود.

بر اساس تجربیات عملی و جداول جریان مجاز، می‌توان سایز کابل پمپ‌های ۱ تا ۳ اسب را به شکل زیر توصیه کرد:

جدول ۲ – کابل پیشنهادی برای پمپ آب تک‌فاز و سه‌فاز (مس)

توان پمپ آبجریان تک‌فاز ≈کابل تک‌فاز (۳ رشته + ارت)جریان سه‌فاز ≈کابل سه‌فاز (۴ رشته: ۳ فاز + نول/ارت)
۱ اسب بخار (~0.75 kW)~6–8 Aکابل ۳ × ۲٫۵ میلی‌متر²~2 A/فازکابل ۴ × ۱٫۵ میلی‌متر²
۲ اسب بخار (~1.5 kW)~12–15 Aکابل ۳ × ۴ میلی‌متر²~4 A/فازکابل ۴ × ۱٫۵ میلی‌متر² (در صورت مسافت بالاتر: ۴×۲٫۵)
۳ اسب بخار (~2.2 kW)~18–22 Aکابل ۳ × ۶ میلی‌متر²~5–6 A/فازکابل ۴ × ۲٫۵ میلی‌متر²

در جدول بالا برای پمپ‌های تک‌فاز، کابل سه‌ رشته شامل فاز، نول و ارت لحاظ شده که حتماً باید ارت نیز متصل گردد (بدنه پمپ فلزی است و ایمنی زمین کردن الزامیست). برای پمپ‌های سه‌فاز، معمولاً کابل چهار‌رشته (۳ فاز + یک ارت) استفاده می‌شود. دقت کنید که در برق سه‌فاز، نول ممکن است وصل نباشد ولی وجود ارت در کابل مهم است.

توصیه: همواره مطمئن شوید کابلی که برای پمپ استفاده می‌کنید توان عبور جریان مورد نیاز پمپ بدون داغ شدن بیش از حد را دارد. اگر مشاهده کردید کابل در نزدیکی موتور یا تابلو داغ می‌شود، یک سایز بزرگ‌تر کنید. همچنین برای پمپ‌های چاه عمیق یا کف‌کش‌ها، از کابل‌های مخصوص ضد‌آب (کابل تخت پمپ شناور با عایق مناسب) استفاده کنید تا در برابر رطوبت و غوطه‌وری مقاوم باشند.

کابل مورد نیاز برای ژنراتور ۳ تا ۱۰ کیلووات

نصب موتوربرق یا ژنراتور خانگی کوچک این روزها برای پشتیبان برق ضروری شده است. انتخاب کابل رابط ژنراتور به تابلو باید بر اساس توان خروجی ژنراتور و جریان برق تولیدی آن باشد. ژنراتورهای تک‌فاز ۳ تا ۱۰ کیلووات به ترتیب حدود ۱۳ الی ۴۵ آمپر جریان تحویل می‌دهند (فرض ضریب توان ~۰٫۸). در حالت سه‌فاز، جریان هر فاز کمتر خواهد بود (مثلاً ژنراتور ۹ کاوا سه‌فاز ≈ ۱۳ آمپر در هر فاز).

برای ایمنی و عملکرد صحیح، کابل خروجی ژنراتور را کمی بزرگ‌تر در نظر می‌گیرند تا در زمان اوج بار یا طولانی‌مدت گرم نشود. همچنین چون ژنراتور ممکن است بیرون از ساختمان قرار گیرد، کابل آن احتمالاً طولانی است؛ لذا کنترل افت ولتاژ نیز مهم است. توصیه می‌شود افت ولتاژ بین ژنراتور و تابلو حداکثر ~۳٪ باشد، پس اگر فاصله زیاد است حتماً سطح مقطع را افزایش دهید.

به طور کلی برای ژنراتورهای تک‌فاز مقیاس کوچک می‌توان از جدول زیر پیروی کرد:

جدول ۳ – کابل تقریبی مورد نیاز برای ژنراتور تک‌فاز

توان ژنراتور تک‌فازجریان تقریبیکابل پیشنهادی (مس، ۳ رشته)
۳ کیلووات~13–15 Aکابل ۳ × ۲٫۵ میلی‌متر مربع
۵ کیلووات~22–25 Aکابل ۳ × ۴ میلی‌متر مربع
۷٫۵ کیلووات~34–37 Aکابل ۳ × ۶ میلی‌متر مربع
۱۰ کیلووات~45–50 Aکابل ۳ × ۱۰ میلی‌متر مربع

توجه: اگر ژنراتور سه‌فاز است، می‌توانید به‌دلیل توزیع جریان در سه فاز از کابل کوچک‌تری بهره ببرید (مثلاً برای ۱۰kW سه‌فاز یک کابل ۵ رشته ۴ یا ۶ میلی‌متر مربع مناسب باشد). اما در هر صورت هادی نول و ارت را فراموش نکنید و حتماً اتصال ارت ژنراتور به سیستم زمین ساختمان برقرار شود تا در صورت خطا ایمنی تامین گردد. همچنین استفاده از کابل با عایق مقاوم در برابر روغن و حرارت (برای ژنراتورهایی که کنار موتور احتراق داخلی قرار می‌گیرند) توصیه می‌شود. برخی ژنراتورهای پرتابل کوچک سیم‌های خروجی خود را همراه دارند، ولی اگر ندارند، از کابل افشان انعطاف‌پذیر استفاده کنید تا در جابجایی مکرر دچار شکست نشود.

انتخاب کابل مناسب برای شارژر خودروی برقی خانگی (EVSE)

با گسترش خودروهای برقی، نصب ایستگاه شارژ خانگی (Wallbox) رایج شده است. این شارژرها معمولاً روی یک مدار اختصاصی با جریان نسبتاً بالا کار می‌کنند. به عنوان مثال یک شارژر Level 2 تک‌فاز ۷٫۴ کیلووات حدود ۳۲ آمپر جریان می‌کشد به صورت مداوم (چند ساعت مداوم هنگام شارژ کامل). بنابراین کابل تغذیه چنین دستگاهی باید توان عبور این جریان مداوم را داشته باشد.

طبق ضوابط مقررات برق، برای بارهای مداوم (بیش از ۲ ساعت کارکرد با جریان نامی) باید کابل با ظرفیت حداقل ۱٫۲۵ برابر جریان انتخاب شود. از این رو برای شارژرهای ۳۰–۳۲ آمپری حداقل کابل مسی نمره ۶ میلی‌متر مربع پیشنهاد می‌گردد. یک سیم ۴ ممکن است ۳۰ آمپر را تحمل کند اما در کارکرد مداوم گرم خواهد شد؛ در حالی که سیم ۶ میلی‌متر مربع بدون مشکلی ۳۲ آمپر پیوسته را عبور می‌دهد و عمر بهتری خواهد داشت. برای شارژرهای کوچکتر ۱۶ آمپری (۳٫۵ کیلووات) کابل ۳×۲٫۵ کفایت می‌کند. اگر شارژر سه‌فاز ۱۱ کیلوواتی دارید (۱۶ آمپر در هر فاز)، کابل ۵×۲٫۵ یا ۵×۴ مناسب خواهد بود.

همچنین مسیر کابل‌کشی به شارژر مهم است: معمولاً شارژر در پارکینگ نصب می‌شود و کابل از تابلو اصلی ساختمان تا پارکینگ کشیده می‌شود. حتماً از لوله یا داکت محافظ استفاده کنید و اگر کابل از فضای باز عبور می‌کند، از نوع مقاوم در برابر UV و رطوبت باشد. نصب کلید محافظ جان (RCD) نوع B برای مدار شارژر الزامی است (به‌خاطر جریان‌های DC نشتی احتمالی از خودرو) و فیوز یا سرج ارستر حفاظتی مناسب هم باید در تابلو تعبیه شود. در مجموع، در انتخاب کابل شارژر EV خانگی به سه نکته توجه کنید: ظرفیت جریان کافی، افت ولتاژ کم (سایز مناسب با طول مسیر) و عایق‌بندی ایمن. رعایت این موارد تضمین می‌کند خودروی برقی شما سریع و ایمن شارژ شود و کابل داغ نشود.

کابل‌های مناسب سیستم‌های صوتی، دوربین مداربسته و اعلان حریق – چه زمانی از کابل LSZH استفاده کنیم؟

در سیستم‌های ضعیف مانند بلندگوهای سقفی، دوربین‌های مدار بسته (CCTV)، آلارم‌های حریق و سایر سیستم‌های ایمنی، معمولاً کابل‌های چند‌رشته با عایق PVC به کار می‌رود. اما گاهی در مشخصات پروژه‌ها تأکید می‌شود که از کابل LSZH (Low Smoke Zero Halogen) یا هالوژن فری استفاده شود. کابل‌های LSZH در مقایسه با کابل‌های PVC معمولی، در هنگام آتش‌سوزی مزایای بزرگی دارند: این کابل‌ها سخت‌تر آتش می‌گیرند و شعله را گسترش نمی‌دهندمهم‌تر اینکه در صورت سوختن، دود بسیار کمی تولید می‌کنند و گازهای سمی یا خورنده (هالوژنه) آزاد نمی‌کنند. در مقابل، روکش PVC هنگام حریق دود سیاه غلیظ و گازهایی مثل هیدروکلریک اسید آزاد می‌کند که دید را کور کرده و برای افراد بسیار خطرناک است در فضاهای بسته، دود سمی ناشی از سیم‌های معمولی ظرف چند دقیقه می‌تواند تخلیه افراد را دشوار یا ناممکن سازد لذا کابل‌های LSZH یک انتخاب ایمن‌تر و مسؤولانه‌تر در محیط‌های حساس و عمومی هستند.

بنابراین چه زمانی سراغ LSZH برویم؟ هر جایی که در صورت آتش‌سوزی جان انسان‌ها در خطر باشد یا تجهیزات حساس حضور داشته باشند. به طور ویژه:

  • در سیم‌کشی سیستم اعلان حریق ساختمان‌ها (طبق مقررات، کابل‌های اعلام حریق باید مقاوم حریق و LSZH باشند تا حتی در آتش نیز سیستم کار کند).

  • در مسیرهای خروج اضطراری، راه‌پله‌ها، تونل‌ها، مترو و مکان‌های پرتردد (برای کاهش دود و گاز سمی در هنگام تخلیه).

  • در اتاق سرور، مراکز داده، سیستم‌های مخابراتی و کنترلی که وجود گازهای خورنده می‌تواند به تجهیزات الکترونیکی صدمه جدی بزند.

  • در محیط‌های صنعتی بسته که کارکنان حضور دارند (کارخانه‌های پتروشیمی، نیروگاه‌ها، پالایشگاه‌ها و …).

  • به طور کلی هر زمان که کارفرما یا مشاور حساسیت ویژه روی ایمنی حریق داشته باشد، استفاده از کابل‌های LSZH ترجیح داده می‌شود.

توجه داشته باشید که کابل LSZH ممکن است کمی گران‌تر از نوع معمولی باشد و تا حدی نصب آن سخت‌تر (روکش آن کمتر انعطاف‌پذیر است). اما این هزینه در مقابل ایمنی جانی و حفاظت تجهیزات قابل چشم‌پوشی است. پس در سیستم دوربین مداربسته یا صوتی ساختمان‌های بزرگ (مانند بیمارستان‌ها، سینماها، مراکز خرید) که متراژ زیادی کابل در سقف کاذب کشیده می‌شود، بهتر است از نوع کم‌دود و بدون هالوژن استفاده شود تا در حریق احتمالی، دود خفیف و غیرسمی تولید شود. در ضمن، کابل‌های LSZH مرغوب معمولاً خاصیت خودخاموش‌شوندگی نیز دارند و شعله را پیشروی نمی‌دهند

در سیستم‌های اعلان حریق حتماً از کابل‌های اعلام حریق استاندارد استفاده کنید که علاوه بر LSZH بودن، مقاوم در برابر آتش (FRC) نیز هستند (یعنی مثلاً ۳۰ دقیقه در شعله مستقیم کارایی خود را حفظ می‌کنند). این کابل‌ها معمولاً قرمز رنگ بوده و شیلددار هم هستند تا نویزهای الکتریکی روی سیگنال هشدار تاثیر نگذارد. برندهای داخلی (مثل افشارنژاد خراسان، رسانا کابل و غیره) کابل‌های اعلام حریق استاندارد را تولید می‌کنند که دارای تاییدیه سازمان آتش‌نشانی نیز می‌باشند

کابل‌های مخصوص اینورترهای صنعتی و درایو موتور (VFD): اهمیت شیلد و ارت

در صنایع، برای کنترل سرعت موتورهای AC از درایو فرکانس متغیر (VFD) استفاده می‌شود. خروجی یک VFD ولتاژ PWM با فرکانس سوئیچینگ بالا (مثلاً چند کیلوهرتز) است. این سیگنال PWM غنی از مولفه‌های فرکانس بالا است که می‌تواند به صورت نویز الکترومغناطیسی (EMI) منتشر شود. اگر کابل مناسبی برای اتصال VFD به موتور استفاده نشود، نویز ساطع‌شده ممکن است در تجهیزات مجاور (سنسورها، PLC، شبکه‌های مخابراتی) اختلال ایجاد کند یا حتی باعث اضافه جریان‌های ناخواسته در سیستم زمین و بلبرینگ موتور شود.

به همین دلیل نوع کابل در خروجی VFD بسیار حائز اهمیت است. توصیه می‌شود حتماً از کابل‌های شیلددار مخصوص درایو استفاده شود. این کابل‌ها معمولاً سه رشته قدرت به‌هم تابیده دارند که توسط یک شیلد بافته مسی (یا فویل آلومینیومی + زه مسی تخلیه) به طور کامل احاطه شده‌اند. شیلد کابل باید در دو سر (هم در ترمینال زمین VFD و هم بدنه موتور) اتصال زمین شود تا نویز القایی را به زمین هدایت کند نتیجه این کار، جلوگیری از آلودگی شبکه برق کارخانه به نویز و حفاظت سایر دستگاه‌ها است. طبق استانداردهای طراحی EMC، اتصال ۳۶۰ درجه شیلد به زمین در دو انتها بهترین عملکرد را دارد

علاوه بر شیلد کلی، کابل‌های پیشرفته VFD دارای سه رشته ارت هم‌محور (سیم زمین متقارن) هستند. یعنی علاوه بر سه فاز، سه سیم ارت نازک‌تر دور آنها قرار گرفته که در هر دو سر به ترمینال ارت وصل می‌شوند. این آرایش متقارن باعث می‌شود جریان‌های فرکانس بالای مد مشترک، به جای عبور از سیستم ارت اصلی و ایجاد نویز، از طریق همین هادی‌های زمین‌سازی متقارن به اینورتر بازگردندبدین ترتیب جریان‌های شارش در یاتاقان موتور نیز کاهش می‌یابد و عمر موتور بیشتر می‌شوداگر کابلی استفاده شود که فقط یک سیم ارت دارد (نامتقارن)، این جریان‌های HF از مسیر قاب‌ها و اتصالات عبور کرده و می‌توانند باعث جریان گردشی در پوسته موتور و تخریب بلبرینگ‌ها یا ایجاد نویز در نقاط دیگر شوند. پس برای موتورهای با درایو فرکانسی، حتماً کابل مخصوص VFD (شامل شیلد و ۳ ارت داخلی) انتخاب کنید در بازار ایران ممکن است این کابل‌ها کمی کمیاب یا گران باشند؛ در صورت عدم دسترسی، می‌توان یک کابل چهار رشته شیلددار (۳ فاز + ۱ ارت) استفاده کرد به همراه یک سیم ارت مجزا که در کنار کابل اصلی در کل مسیر کشیده شود (برای بهبود بازگشت جریان‌ها). هرچند این روش ایده‌آل نیست ولی از کابل معمولی ۴ رشته بهتر است.

نکته دیگر، عایق کابل VFD است. ولتاژ خروجی VFD به دلیل ماهیت PWM دارای اضافه ولتاژهای لحظه‌ای (Transient) است و شیب تغییرات ولتاژ (dv/dt) بالاست. کابل باید عایقی با تحمل این تنش‌ها داشته باشد (مثلاً عایق XLPE با مقاومت بالا). همچنین وجود اسکرین نیمه‌رسانا روی هر رشته (در کابل‌های VFD حرفه‌ای) کمک می‌کند توزیع میدان یکنواخت بوده و تخلیه جزئی رخ ندهد. به طور خلاصه، برای درایوهای صنعتی: کابل شیلددار با اتصالات زمین مناسب، سطح مقطع کافی و عایق تقویت‌شده استفاده کنید تا هم طول عمر سیستم بالا رود و هم تداخل الکترومغناطیسی به حداقل برسد.

بررسی و مقایسه برترین برندهای سیم و کابل در ایران

کیفیت سیم و کابل به سازنده آن وابسته است. در بازار ایران چندین برند مطرح و معتبر فعال‌اند که محصولاتشان مطابق استانداردهای ملی (استاندارد ISIRI و IEC) تولید می‌شود و اغلب تاییدیه شرکت توانیر را دارند. استفاده از سیم و کابل از برندهای نامعتبر و تقلبی می‌تواند بسیار خطرناک باشد (به دلیل پایین بودن قطر حقیقی هادی نسبت به مقدار اعلام‌شده، خالص نبودن مس و عایق بی‌کیفیت که منجر به داغ شدن و آتش‌سوزی می‌شود) در این بخش برخی از بهترین تولیدکنندگان ایرانی را معرفی می‌کنیم:

  • صنعتی الکتریک خراسان (افشارنژاد مشهد) – قدیمی‌ترین و از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان سیم و کابل کشور، تاسیس ۱۳۴۵ در مشهد. این شرکت طیف وسیعی از محصولات را مطابق استانداردهای بین‌المللی عرضه می‌کند و به کیفیت بالا شهرت دارد. انواع سیم‌های افشان و مفتول ساختمانی، کابل‌های فشار ضعیف، کابل‌های کنترل و ابزار دقیق، کابل‌های خودرویی، کابل ضدحریق و کم‌دود (هالوژن فری) و … در سبد محصولات خراسان است.

  • سیم و کابل کرمان – از برندهای باسابقه (شروع به کار ۱۳۶۳) که با بهره‌گیری از ماشین‌آلات مدرن در زمینه کابل‌های مخابراتی، کنترل، قدرت فشار ضعیف و حتی کابل‌های خاص راه‌آهن فعالیت دارد. کیفیت محصولات کرمان بالا بوده و در صنایع مختلف (نفت و گاز، نیروگاهی، مخابراتی) مصرف می‌شوند.

  • صنایع سیم و کابل همدان – تأسیس ۱۳۶۱، یکی از بهترین برندهای حال حاضر که تنوع بالایی در تولید انواع سیم و کابل دارد. از سیم‌های ساختمانی و تلفنی گرفته تا کابل‌های افشان قدرت، کابل‌های مقاوم در برابر آتش و مخابراتی در محصولات همدان دیده می‌شود. این شرکت گواهینامه‌های بین‌المللی نیز کسب کرده و بخشی از تولیداتش را صادر می‌کند.

  • سیم و کابل یزد – آغاز فعالیت ۱۳۵۹، از باسابقه‌های صنعت کابل ایران. محصولات مشهور آن شامل کابل‌های کنترل، ابزار دقیق، انواع کابل‌های عایق PVC، XLPE، لاستیکی (EPR) و نیز کابل‌های فشار متوسط است. کابل‌های افشان انعطاف‌پذیر یزد برای مصارف ساختمانی بسیار رایج‌اند. حجم تولید بالای ۲۵ هزار تن در سال دارد.

  • سیم و کابل ابهر (آرین ابهر) – از شرکت‌های پیشرو (تاسیس ۱۳۸۳ در ابهر زنجان) که با فناوری پیشرفته حتی کابل‌های خاص مانند کابل توربین بادی، کابل‌های نسوز و ضدحریق، کابل‌های مخابراتی و فشار ضعیف/متوسط را تولید می‌کند. ابهر به خاطر کیفیت بالای محصولاتش رقیب کابل‌های خارجی محسوب می‌شود.

  • اعتماد کابل البرز – شرکت نوپاتری (تاسیس ۱۳۹۲) که به سرعت جایگاه خوبی پیدا کرده. انواع کابل‌های برق، شبکه، دوربین مداربسته و تلفنی را مطابق استاندارد روز تولید می‌کند و خدمات پس از فروش گسترده‌ای دارد.

  • راد افشان سحر – تأسیس ۱۳۷۶ در تهران، از برندهای محبوب سیم‌های ساختمانی است. محصولات رادافشان شامل انواع سیم و کابل افشان و مفتولی استاندارد است که به دلیل کیفیت مطلوب و قیمت مناسب شهرت یافته. تمامی محصولات این شرکت قبل از عرضه در آزمایشگاه‌های پیشرفته تست می‌شوند و با گارانتی به فروش می‌رسند.

  • سیمکو (شرکت سیم و کابل ایران) – از قدیمی‌ترین‌ها (تاسیس ۱۳۴۷) که اولین تولیدکننده کابل‌های فشار قوی ۲۰ و ۶۳ کیلوولت در ایران بوده است. سیمکو محصولات متنوعی از کابل‌های قدرت فشار ضعیف و متوسط، کابل کنترل و ابزار دقیق، کابل‌های هوایی خودنگهدار، کواکسیال و انواع سیم‌های نصب ثابت و انعطاف‌پذیر ارائه می‌دهد.

  • سیمین صنعت رسانا – این شرکت با برند تجاری “موج” شناخته می‌شود و از تولیدکنندگان جدیدتری است که انواع سیم و کابل مسی ساختمان و صنعت را با استاندارد ملی ایران و تاییدیه توانیر عرضه می‌کند. سیمین صنعت رسانا با بهره‌گیری از تکنولوژی روز، محصولاتی با کیفیت قابل رقابت تولید کرده و سعی دارد در کنار بزرگان صنعت جایگاه خود را پیدا کند. محصولات این شرکت نیز شامل سیم‌های افشان و مفتول ساختمانی، کابل‌های افشان قدرت، کابل‌های کنترل و … بوده و به گفته شرکت، تمامی کالاها دارای کد ۱۰ رقمی استاندارد و نشان استاندارد می‌باشند (موضوعی که خریداران حتماً باید به آن توجه کنند).

در کنار این‌ها برندهای معتبری چون مغان، باختر، آمل، کاویان، شهاب، البرز الکتریک نور (لینکو) و… نیز در بازار حضور دارند که هر کدام در بخش خاصی قوی هستند. برای خرید سیم و کابل، همیشه از تامین‌کننده معتبر خرید کنید تا از اصالت برند مطمئن باشید به برچسب روی قرقره یا بسته‌بندی دقت کنید که نام شرکت سازنده، نشان استاندارد، سطح مقطع، جنس هادی (مسی یا آلومینیومی) و ولتاژ نامی درج شده باشد. از خرید سیم و کابل فله‌ای و فاقد بسته‌بندی معتبر خودداری کنید. در نهایت، اگر محدودیت بودجه دارید می‌توانید قیمت برندهای مختلف را مقایسه کنید اما هرگز کیفیت را فدای قیمت بسیار ارزان نکنید؛ چون هزینه‌های خرابی احتمالی و خطرات ایمنی بسیار سنگین‌تر خواهد بود.

امیدواریم این راهنمای جامع توانسته باشد به تمام سوالات شما در زمینه انتخاب سیم و کابل پاسخ دهد. با رعایت نکات ذکر شده و استفاده از محصولات استاندارد، یک سیم‌کشی ایمن، بهینه و بادوام خواهید داشت.

https://prosazeh.com/2ylTV8
کپی آدرس