راهنمای انتخاب و مقایسه انکربولت رول پلاک | بهترین مدل‌ها

  • معرفی و راهنمای انتخاب انکربولت رول پلاک

  • در حالت کلی اصطلاح انکربولت (Anchor Bolt) به همه انواع اتصال‌دهنده‌هایی گفته می‌شود که برای محکم کردن اجسام به مصالح پایه (معمولاً بتن، سنگ یا آجر) استفاده می‌شوند.راهنمای انتخاب انکربولت رول پلاک انکربولت‌ها انواع مختلفی دارند، اما به طور رایج به دو دسته بزرگ مکانیکی و شیمیایی تقسیم می‌شوند. همچنین یک نوع پرکاربرد انکربولت مکانیکی با نام تجاری رول بولت (Roll Bolt) شناخته می‌شود که در ادامه به آن می‌پردازیم. در این بخش، هر یک از این انواع را معرفی کرده و ویژگی‌های فنی‌شان را توضیح می‌دهیم.

انکربولت مکانیکی (Mechanical Anchor)

انکربولت مکانیکی به نوعی انکر گفته می‌شود که با ایجاد نیروی اصطکاک و انبساط در داخل مصالح پایه عمل می‌کند​

. این انکرها معمولاً تماماً از جنس فولاد ساخته می‌شوند و با سفت کردن پیچ یا مهره، بخش داخلی انکر در داخل بتن یا سنگ منبسط می‌شود و بدین ترتیب مهاری محکم ایجاد می‌گردد. انواع مختلفی از انکربولت‌های مکانیکی وجود دارد:

رول بولت‌ها (Wedge Anchors): رایج‌ترین نوع انکر مکانیکی که دارای یک پیچ مخروطی‌شکل در انتها، یک غلاف فلزی استوانه‌ای، مهره و واشر است​
. با سفت کردن مهره، پیچ مخروطی به داخل غلاف کشیده شده و غلاف را وادار به انبساط در دیواره‌های سوراخ می‌کند تا اتصال محکمی حاصل شود.
انکرهای آستری (Sleeve Anchors): این انکرها دارای غلافی هستند که دور پیچ را گرفته و با محکم‌شدن پیچ، آستر فلزی منبسط می‌شود. برای بارهای سبک تا متوسط مناسب‌اند و نصب آسانی دارند.
انکرهای پیچ‌شونده (Concrete Screws): پیچ‌های مخصوص بتن که بدون غلاف با رزوه‌های خود داخل بتن رزوه می‌شوند. این نوع انکر مکانیکی انبساطی ایجاد نمی‌کند و برای کاربردهایی که نباید تنش داخلی در بتن ایجاد شود مناسب است.
انکربولت‌های چکشی و ضربه‌ای: شامل انکرهای رزوه داخلی (Drop-in) که با چکش به داخل حفره رانده شده و سپس پیچ یا میل‌گرد درون آن بسته می‌شود. این‌ها نیز با انبساط عمل می‌کنند.

راهنمای انتخاب انکربولت رول پلاکانکربولت‌های مکانیکی به دلیل نصب سریع و آسان و فراهم کردن ظرفیت باربری بالا بسیار محبوب هستند​

. پس از نصب، می‌توان بلافاصله بارگذاری را انجام داد چون نیاز به زمان گیرش ندارند. این دسته از انکرها در سایزها و طول‌های مختلف و با پوشش‌های مقاوم در برابر خوردگی (گالوانیزه سرد/گرم یا فولاد زنگ‌نزن) عرضه می‌شوند. هنگام انتخاب یک انکر مکانیکی باید به قطر و عمق مهار، فاصله از لبه‌های بتن و فاصله‌ی بین انکرها توجه شود تا از ترک خوردن بتن جلوگیری گردد.

انکربولت شیمیایی (Chemical Anchor)

انکربولت شیمیایی نوعی انکر پس از نصب است که برای مهار از چسب‌ها یا رزین‌های شیمیایی مخصوص استفاده می‌کند​

. در این روش یک چسب دو جزئی (معمولاً رزین اپوکسی، پلی‌استر یا وینیل‌استر) داخل حفره‌ی ایجاد شده در بتن تزریق می‌شود و سپس میل‌گرد رزوه‌دار یا بولت فولادی درون آن قرار داده می‌شود. پس از طی زمان مشخصی برای خشک شدن و سخت شدن چسب، میل‌گرد به صورت محکم در داخل ماده پایه مهار می‌گردد. این فرایند که به کاشت شیمیایی نیز معروف است، اتصال بسیار قوی از طریق پیوند مولکولی بین رزین، میل‌گرد و دیواره بتن ایجاد می‌کند.

اجزای یک انکر شیمیایی شامل میل‌گرد رزوه‌دار با استحکام بالا (از جنس فولاد کربنی یا فولاد ضدزنگ) و چسب شیمیایی مخصوص است​

. چسب‌ها معمولاً در کارتریج‌های ویژه قرار دارند و با استفاده از گان تزریق، داخل حفره تزریق و همزمان مخلوط می‌شوند تا فرایند پلیمریزاسیون آغاز گردد. انکرهای شیمیایی تنش انبساطی در بتن ایجاد نمی‌کنند (بر خلاف انکرهای مکانیکی) و همین ویژگی آن‌ها را برای استفاده در فواصل نزدیک به لبه‌های بتن یا در مصالح نسبتاً شکننده بسیار مناسب می‌سازد​

. پس از نصب، باید زمان کافی برای گیرش کامل رزین صبر کرد که بسته به نوع چسب و دمای محیط از چند دقیقه تا چند ساعت متغیر است. انکربولت شیمیایی در سایزهای مختلف (معمولاً از M8 تا M30 و بالاتر) عرضه می‌شود و می‌تواند بارهای بسیار سنگینی را تحمل کند (برخی انکرهای شیمیایی استاندارد تا حدود ۷۰–۸۰ کیلونیوتن ظرفیت دارند​

که معادل تحمل چندین تن بار است).

رول بولت (انکر بولت اکسپنشن)

رول بولت یک نام تجاری و رایج برای یکی از انواع انکربولت‌های مکانیکی اکسپنشن (انبساطی) است. در واقع رول بولت‌ها زیرمجموعه انکربولت‌های مکانیکی هستند​

که به‌صورت خاص برای اتصال صفحات، بیس پلیت‌ها و تجهیزات نسبتاً سنگین به بتن و مصالح بنّایی کاربرد گسترده‌ای دارند. رول بولت از یک پیچ سرمخروطی، یک غلاف استوانه‌ای فلزی شکاف‌دار، یک مهره و واشر تشکیل شده است​

. نحوه عملکرد رول بولت شبیه سایر انکرهای مکانیکی انبساطی است: با ایجاد سوراخی به قطر رول بولت در بتن و وارد کردن رول بولت به داخل آن، سپس با بستن مهره، بخش مخروطی پیچ به درون غلاف کشیده شده و غلاف را وادار به انبساط محکم درون دیواره‌های حفره می‌کند​

. این انبساط اصطکاک بالایی ایجاد کرده و اتصال بسیار محکمی را سبب می‌شود.

رول بولت‌ها معمولاً از فولاد ساخته شده و برای مقاومت در برابر خوردگی دارای پوشش گالوانیزه (سرد یا گرم) هستند​

. به دلیل ساختار تمام‌فلزی، ایمنی و استحکام بالایی دارند و می‌توانند بارهای قابل توجهی را تحمل کنند. به عنوان مثال، یک رول بولت سایز متوسط قادر است تا حدود ۲۰۰ کیلوگرم بار را تحمل کند​

. نصب رول بولت آسان و سریع است و نیاز به دانش فنی پیچیده‌ای ندارد؛ تنها با دریل‌کاری و استفاده از آچار می‌توان آن را نصب کرد. رول بولت‌ها در پروژه‌های ساختمانی برای نصب صفحات پایه ستون‌ها، پلکان‌های فلزی، نماهای سنگی و اتصالات سازه‌ای بسیار پرکاربرد هستند و در صنایع تاسیساتی نیز برای نصب ماشین‌آلات و تجهیزات سنگین استفاده می‌شوند.

تفاوت انکربولت مکانیکی، شیمیایی و رول بولت: از دید تعریف، انکربولت یک اصطلاح کلی برای همه انواع مهارها (اعم از مکانیکی یا شیمیایی) است، در حالی که رول بولت تنها به یک نوع خاص از انکر مکانیکی (انبساطی با غلاف) گفته می‌شود​

. انکربولت‌های مکانیکی و شیمیایی از لحاظ مکانیزم مهار تفاوت اساسی دارند (یکی با نیروی اصطکاک و انبساط مکانیکی مهار می‌کند و دیگری با پیوند شیمیایی)، اما در نهایت هر دو یک هدف را دنبال می‌کنند: ایجاد یک اتصال محکم بین قطعه الحاقی و سازه پایه. در ادامه به مقایسه دقیق‌تر این انواع از جنبه‌های مختلف می‌پردازیم.

کاربردهای رایج انکربولت‌ها

انکربولت‌ها به دلیل توانایی ایجاد اتصالات مستحکم بین اجزا، در طیف وسیعی از صنایع و پروژه‌ها به کار گرفته می‌شوند. در زیر به برخی کاربردهای رایج انکربولت در حوزه‌های مختلف اشاره می‌کنیم:

صنعت ساختمان‌سازی: انکربولت‌ها از ابزارهای ضروری در ساخت و ساز هستند و برای اتصال اجزای سازه‌ای به کار می‌روند​

. از جمله کاربردهای ساختمانی می‌توان به اتصال تیرها و ستون‌های فلزی به فونداسیون بتنی، نصب صفحات پایه (بیس‌پلیت‌ها) در سازه‌های فلزی، مهار پانل‌های پیش‌ساخته‌ی بتنی یا نماهای سنگی به اسکلت اصلی، و نصب دستک‌ها یا کنسول‌ها روی دیوارهای برشی اشاره کرد. همچنین برای استحکام‌بخشی سازه‌های فرسوده (مثلاً افزودن المان تقویتی به سازه بتنی قدیمی) انکربولت‌ها نقش کلیدی دارند​

نصب تجهیزات و تأسیسات: در پروژه‌های تأسیساتی و صنعتی، از انکربولت‌ها برای نصب و مهار تجهیزات مختلف روی کف‌ها و دیوارهای بتنی استفاده می‌شود. به عنوان نمونه، نصب ماشین‌آلات سنگین کارخانه‌ها بر روی فونداسیون، ثابت کردن پایه‌های تجهیزات دوار (پمپ‌ها، کمپرسورها، ژنراتورها) به زمین، نصب ساپورت‌ها و نگهدارنده‌های لوله‌های بزرگ یا سینی کابل برق در تاسیسات، همگی با استفاده از انکر بولت انجام می‌گیرد. نصب نرده‌ها و حفاظ‌ها روی پله‌ها یا بالکن‌های بتنی و فیکس کردن پایه آسانسورها نیز از دیگر کاربردهاست.

کاربردهای غیرسازه‌ای و دکوراتیو: انکربولت‌ها فقط برای اجزای سازه‌ای به کار نمی‌روند، بلکه در نصب بسیاری از موارد غیرسازه‌ای نیز حضور دارند​

. به عنوان مثال، نصب نمای ساختمان (پیچ و رول‌پلاک سنگ نما)، نصب درب‌ها و پنجره‌های فلزی به دیوار، اتصال نرده‌ها و حفاظ‌های امنیتی به سطوح سخت، نصب بیلبوردها، تابلوهای راهنما یا چراغ‌های پایه‌دار خیابانی روی فونداسیون‌های کوچک بتنی. در تمامی این موارد از انکر مناسب با توجه به وزن و اهمیت قطعه استفاده می‌شود تا اتصال ایمنی حاصل شود.

صنایع سنگین و زیرساختی: در پروژه‌های زیرساختی نظیر پل‌ها، تونل‌ها، راه‌آهن و نیروگاه‌ها نیز انواع انکربولت‌ها ایفای نقش می‌کنند. برای مثال در صنعت راه‌آهن از انکرهای قوی برای اتصال ریل‌ها به تراورس‌های بتنی استفاده می‌شود​

. در تونل‌سازی و معدن، انکرهای مکانیکی یا شیمیایی جهت نصب تجهیزات پایش یا ساپورت‌های تقویتی به دیواره سنگی کاربرد دارند. در سازه‌های مرتبط با هوانوردی و دریایی (فرودگاه‌ها، بنادر، سکوهای نفتی)، انکربولت‌های ضدزنگ و مقاوم در برابر خوردگی جهت تثبیت قطعات سازه‌ای یا ماشین‌آلات به کار گرفته می‌شوند تا در برابر ارتعاشات شدید و شرایط محیطی سخت پایدار باشند​

تعمیر و تقویت سازه‌ها: هنگام بازسازی یا بهسازی لرزه‌ای سازه‌ها، کاشت میلگرد توسط انکر شیمیایی برای تقویت عضوهای بتنی رایج است. همچنین اگر در سازه موجود نیاز به نصب المان جدیدی باشد (مثلاً اضافه کردن سایه‌بان به یک دیوار یا نصب دستگاه تهویه روی سقف)، با کمک انکربولت می‌توان اجزای جدید را به سازه قدیمی متصل کرد بدون آنکه نیاز به تعبیه ورق‌های پلیت بزرگ یا تخریب و بتن‌ریزی دوباره باشد.

به طور کلی هر جا نیاز به اتصال ایمن، بادوام و مقاوم در برابر بار بین یک قطعه و بتن/سنگ باشد، انکربولت‌ها راه‌حل ایده‌آل محسوب می‌شوند. انتخاب نوع مناسب (مکانیکی یا شیمیایی) و سایز صحیح، تضمین‌کننده عملکرد موفق آنها در کاربرد مورد نظر خواهد بود.

اشتراک گذاری