راهنمای خرید فوم پلی اتیلن(فوم سفید)
راهنمای خرید فوم پلی اتیلن(فوم سفید)
راهنمای خرید فوم پلی‌اتیلن ( سفید)
فوم سفید که به فوم پلی‌اتیلن (Polyethylene Foam) نیز شناخته می‌شود، یکی از عایق‌های پرکاربرد در صنعت ساختمان و بسیاری صنایع دیگر است. این ماده به دلیل ویژگی‌هایی همچون سبکی، انعطاف‌پذیری و مقاومت در برابر رطوبت مورد توجه قرار گرفته است. در این راهنمای خرید، ابتدا به معرفی فوم پلی‌اتیلن و خصوصیات آن می‌پردازیم. سپس مقایسه‌ای بین فوم سفید و سایر عایق‌های متداول (مانند پشم سنگ، پشم شیشه و عایق الاستومری) خواهیم داشت و مزایا و معایب هر کدام را بررسی می‌کنیم. در ادامه، کاربردهای فوم سفید در صنعت و ساختمان مرور شده و یک جدول مقایسه‌ای جامع بین انواع عایق‌ها از نظر مشخصات فنی، مزایا و معایب ارائه می‌شود. هدف ما ارائه مطلبی نیمه‌رسمی و در عین حال جذاب برای مخاطبان سایت پروسازه است تا بتوانید با آگاهی کامل، بهترین عایق را متناسب با نیاز خود انتخاب کنید.
فوم سفید (فوم پلی‌اتیلن) چیست و چه ویژگی‌هایی دارد؟
فوم پلی‌اتیلن نوعی فوم پلیمری مشتق از نفت است که ساختاری سلولی و متراکم از حباب‌های هوا در ماتریس پلی‌اتیلن دارد. این ساختار سلولی بسته باعث شده که فوم سفید یک عایق بسیار مناسب حرارت و صدا باشد. فوم پلی‌اتیلن به شکل‌های مختلفی از جمله رول، ورق، لوله و قطعات پازلی تولید می‌شود و به دلیل وزن بسیار سبک و حالت ارتجاعی، حمل و نصب آن بسیار آسان است.
از نظر دمای کاری، فوم پلی‌اتیلن معمولاً در بازه‌ی دمایی حدود -۳۵ درجه تا +۹۰ درجه سانتی‌گراد قابل استفاده است. این ماده در برابر شرایط محیطی و بسیاری از مواد شیمیایی مقاومت خوبی دارد. ضدآب بودن یکی از ویژگی‌های برجسته فوم سفید است؛ ساختار سلول بسته آن مانع نفوذ آب و رطوبت می‌شود، از این رو به عنوان یک عایق رطوبتی نیز عمل می‌کند. علاوه بر این، وجود هوا در ساختار آن باعث ایجاد خاصیت جذب صدا شده و می‌تواند به کاهش انتقال صوت کمک کند.
از لحاظ ایمنی، فوم پلی‌اتیلن ماده‌ای غیرسمی و بدون الیاف حساسیت‌زا است و در هنگام کار با آن گرد و غبار خطرناکی تولید نمی‌شود. بنابراین در مقایسه با عایق‌های الیافی (مانند پشم شیشه و پشم سنگ)، برای نصب فوم پلی‌اتیلن نیازی به وسایل حفاظت شخصی ویژه (مانند ماسک یا دستکش) نخواهید داشت.
البته باید توجه داشت که فوم پلی‌اتیلن یک ماده قابل اشتعال است و باید از تماس مستقیم آن با شعله یا حرارت‌های خیلی بالا اجتناب شود. بسیاری از انواع این فوم در صورت آتش‌سوزی ذوب شده و دود حاصل از آن ممکن است سمی باشد؛ بنابراین در کاربردهایی که مقاومت در برابر آتش اهمیت زیادی دارد (مثلاً اطراف دودکش یا تجهیزات بسیار داغ) بهتر است سراغ گزینه‌های مقاوم‌تر برویم.
به طور خلاصه، مهم‌ترین ویژگی‌ها و راهنمای خرید فوم پلی‌اتیلن عبارتند از:
- سبکی و انعطاف‌پذیری: به راحتی خم می‌شود و شکل می‌گیرد و افزودن آن به سازه وزن زیادی اضافه نمی‌کند
- عایق حرارتی مناسب: ساختار متراکم و حباب‌دار آن، انتقال حرارت را به خوبی محدود می‌کند
- عایق رطوبتی: نفوذناپذیر در برابر آب و رطوبت، مناسب برای محیط‌های مرطوب
- سهولت نصب: بدون گردوغبار و الیاف مزاحم؛ برش و نصب آن ساده است و نیاز به تجهیزات خاص ندارد.
- قیمت اقتصادی: در مقایسه با بسیاری از عایق‌های دیگر، قیمت تمام‌شده کمتری دارد
(در ادامه بیشتر بررسی می‌کنیم).
مقایسه و راهنمای خرید فوم پلی‌اتیلن (فوم سفید) با سایر عایق‌ها
در این بخش فوم پلی‌اتیلن را با سه عایق حرارتی رایج دیگر یعنی پشم سنگ، پشم شیشه و عایق الاستومری مقایسه می‌کنیم. هر یک از این مواد ویژگی‌های خاص خود را دارند که بسته به شرایط پروژه ممکن است مزایا یا معایبشان پررنگ‌تر شود. مقایسه زیر به شما دید بهتری می‌دهد که چرا و چه زمانی فوم سفید می‌تواند انتخاب بهتری نسبت به آنها باشد یا بالعکس.
فوم پلی‌اتیلن در برابر پشم سنگ
پشم سنگ (Rockwool) یک عایق الیافی است که از مذاب سنگ‌های طبیعی (معمولاً بازالت) به دست می‌آید و به صورت الیاف معدنی متراکم شکل می‌گیرد
. مهم‌ترین تفاوت پشم سنگ با فوم پلی‌اتیلن در رفتار حرارتی و آتش‌سوزی است. پشم سنگ کاملاً غیرقابل اشتعال بوده و می‌تواند حرارت‌های بسیار بالا (تا حدود ۷۰۰ درجه سانتی‌گراد و حتی بیشتر) را تحمل کند بدون آنکه آتش بگیرد یا ذوب شود
. به عبارت دیگر، از نظر مقاومت در برابر آتش، پشم سنگ برتری قابل توجهی نسبت به فوم پلی‌اتیلن دارد. اگر در پروژه‌ای ایمنی در برابر حریق اولویت اول باشد (مثلاً عایق‌کاری دیوارهای ضدآتش یا اطراف تجهیزات صنعتی داغ)، پشم سنگ گزینه‌ای مطمئن‌تر است
از نظر قدرت عایق حرارتی، هر دو ماده عملکرد مناسبی دارند، اما پشم سنگ به علت ساختار فیبری خود کمی ضریب انتقال حرارت پایین‌تری نسبت به فوم پلی‌اتیلن دارد. این به آن معنی است که برای دستیابی به عایق‌بندی حرارتی مشابه، ممکن است به ضخامت کمی کمتر از پشم سنگ نسبت به فوم پلی‌اتیلن نیاز باشد. البته اختلاف در این زمینه آنقدر چشمگیر نیست و هر دو در رده عایق‌های حرارتی خوب قرار می‌گیرند. نکته دیگر آنکه پشم سنگ در کنار عایق حرارت، یک عایق صوتی عالی نیز محسوب می‌شود و به دلیل چگالی و بافت الیافی، جذب صدای بسیار بالایی دارد
. در فضاهایی که کنترل صدا مهم است (مانند استودیوها یا سالن‌های کنفرانس)، استفاده از پشم سنگ می‌تواند صداهای مزاحم را به مراتب بهتر از فوم سفید جذب کند.
وزن و نصب: پشم سنگ نسبت به فوم پلی‌اتیلن سنگین‌تر است و به صورت تخته‌ها یا رول‌های فشرده عرضه می‌شود. هرچند خود پشم سنگ نیز ماده سبکی به شمار می‌آید، اما در مقایسه با فوم پلی‌اتیلن فوق‌العاده سبک، اختلاف وزن مشهود است
. فوم پلی‌اتیلن بسیار سبک بوده و جابجایی آن حتی توسط یک نفر به سادگی امکان‌پذیر است، در حالی که پشم سنگ به دلیل ماهیت متراکم‌ترش اندکی سخت‌تر حمل می‌شود. همچنین انعطاف‌پذیری فوم پلی‌اتیلن بیشتر است؛ می‌توان آن را خم کرد یا فشرد تا درزها را پر کند، اما پشم سنگ حالت تخته‌ای/حصیری خود را حفظ می‌کند و انعطاف کمتری دارد.
مقاومت در برابر رطوبت: این فاکتور از نقاط قوت فوم پلی‌اتیلن در قیاس با پشم سنگ است. فوم پلی‌اتیلن جذب آب تقریباً صفر دارد و آب از آن عبور نمی‌کند
، لذا برای مکان‌های مرطوب (مثلاً کف سرویس بهداشتی، استخر، سقف‌های در معرض باران) انتخاب مطمئنی است. پشم سنگ اما اگرچه ماهیت معدنی غیرآلی دارد (قارچ و باکتری در آن رشد نمی‌کنند)، اما می‌تواند آب را در بین الیاف خود نگه دارد. در صورت نفوذ آب یا رطوبت مداوم، عملکرد عایق حرارتی پشم سنگ افت می‌کند؛ به همین دلیل پشم سنگ معمولاً با روکش فویل آلومینیوم یا مواد ضد رطوبت استفاده می‌شود تا از نفوذ آب در امان بماند.
نصب و ایمنی: نصب پشم سنگ نیازمند دقت و تجهیزات ایمنی است. الیاف معدنی آن اگرچه برخلاف پشم شیشه چندان تیز نیستند، اما باز هم می‌توانند باعث تحریک پوست و ریه شوند. استفاده از دستکش، لباس آستین‌بلند و ماسک در زمان نصب پشم سنگ توصیه می‌شود
. فوم پلی‌اتیلن از این نظر بسیار راحت‌تر و ایمن‌تر است؛ نه ریزگرد مضری تولید می‌کند و نه پوست را آزار می‌دهد، و می‌توان آن را بدون تجهیزات خاصی نصب کرد
. تنها نکته ایمنی درباره فوم سفید، احتیاط در برابر آتش است که پیش‌تر اشاره شد.
قیمت: از نظر هزینه، فوم پلی‌اتیلن معمولاً ارزان‌تر از پشم سنگ است
. البته کیفیت‌های متفاوتی از هر دو محصول در بازار وجود دارد که می‌تواند قیمت را تحت تأثیر قرار دهد (برای مثال ممکن است یک فوم پلی‌اتیلن ضخیم و فشرده قیمتش با پشم سنگ معمولی برابری کند). اما در حالت کلی، برای یک سطح مشخص، هزینه تمام‌شده عایق‌کاری با فوم پلی‌اتیلن کمتر از پشم سنگ خواهد بود. به همین دلیل در پروژه‌های با بودجه محدود که رطوبت یا سهولت نصب مهم‌تر از مقاومت آتش است، فوم سفید گزینه محبوب‌تری محسوب می‌شود.
فوم پلی‌اتیلن در برابر پشم شیشه
پشم شیشه (Fiberglass) نیز یک عایق الیافی رایج است که از ذوب شیشه و تشکیل رشته‌های نازک شیشه‌ای ساخته می‌شود
. پشم شیشه سال‌هاست به عنوان عایق استاندارد در دیوارها، سقف‌ها و especially عایق‌بندی سقف‌های شیروانی و زیرشیروانی استفاده می‌شود. مقایسه فوم پلی‌اتیلن و پشم شیشه از چند جهت حائز اهمیت است:
عایق حرارتی: هر دو ماده عایق‌های حرارتی مناسبی هستند. با این حال، پشم شیشه در برابر تغییرات دمای شدید عملکرد بهتری دارد
. به دلیل اینکه پشم شیشه هوا را در میان الیاف خود به دام می‌اندازد، در دماهای بسیار بالا نیز ساختار آن تا حدی حفظ شده و می‌تواند از انتقال حرارت جلوگیری کند
. در مقابل، فوم پلی‌اتیلن اگر در معرض گرمای خیلی زیاد قرار گیرد ممکن است ساختارش آسیب ببیند یا ذوب شود، بنابراین برای محیط‌های با حرارت مداوم بالا بهتر است پشم شیشه به کار رود
. اما در محدوده دمایی معمول ساختمان (مثلاً گرما و سرمای متعارف سیستم‌های تهویه)، عملکرد حرارتی این دو عایق بسیار نزدیک به هم است.
مقاومت در برابر آتش: پشم شیشه مانند پشم سنگ غیرقابل اشتعال است و خود نمی‌سوزد
. البته کاغذ یا فویلی که روی بعضی انواع پشم شیشه لمینیت شده ممکن است آتش‌گیر باشد، ولی خود الیاف شیشه‌ای در مواجهه با شعله فقط ذوب می‌شوند و شعله‌ور نمی‌گردند
. فوم پلی‌اتیلن همان‌طور که اشاره شد قابل اشتعال است. بنابراین از نظر ایمنی حریق، پشم شیشه امتیاز بالاتری دارد (به ویژه در مکان‌هایی که احتمال جرقه یا شعله وجود دارد).
عایق صوتی: پشم شیشه یک عایق صوتی خوب محسوب می‌شود و می‌تواند تا حد زیادی از انتقال صوت جلوگیری کند. مقایسه‌ها نشان می‌دهد پشم شیشه در جذب صوت کارآمدتر از فوم پلی‌اتیلن است
. در صورتی که هدف اصلی از عایق‌کاری کاهش صدا باشد (مثل دیوار بین واحدهای مسکونی)، پشم شیشه گزینه بهتری خواهد بود
. البته فوم پلی‌اتیلن نیز به عنوان عایق صوتی بی‌اثر نیست و تا حدودی صدا را منعکس و مهار می‌کند، اما عملکرد آن در حد پشم شیشه نیست
وزن و انعطاف‌پذیری: هر دو بسیار سبک هستند. پشم شیشه معمولاً به صورت رول‌های نرم عرضه می‌شود که داخل آن مقدار زیادی هوا وجود دارد و وزن زیادی ندارند. فوم پلی‌اتیلن هم همان‌گونه که گفته شد فوق‌العاده سبک است. در زمینه انعطاف، فوم پلی‌اتیلن مقداری انعطاف‌پذیرتر است، چون ماهیت فومی پیوسته دارد و می‌توان آن را به اشکال مختلف خم یا فشرده کرد. پشم شیشه نیز حالت پذیر است اما هنگام نصب باید بریده و در قاب قرار داده شود؛ فشردن بیش از حد پشم شیشه باعث کاهش کارایی عایق آن می‌شود (چون هوای داخل الیاف خارج می‌شود). از این جهت، فوم پلی‌اتیلن را می‌توان بدون افت کیفیت، در فضاهای دلخواه چسباند یا جا داد.
نصب و ایمنی: تفاوت مهم این دو در هنگام نصب، مسئله بهداشتی و ایمنی است. فایبرگلاس از الیاف بسیار ریز شیشه تشکیل شده که در صورت تماس با پوست، ایجاد خارش و تحریک شدید پوستی می‌کنند
. تنفس ذرات پشم شیشه نیز مضر است و به همین دلیل نصاب‌ها حتماً باید از ماسک، عینک و لباس پوشیده استفاده کنند
. کار با فایبرگلاس برای بسیاری از افراد ناخوشایند است. در مقابل، فوم پلی‌اتیلن هیچ‌گونه الیاف مضری ندارد و نصب آن بسیار تمیزتر و راحت‌تر است
. این یک مزیت بزرگ برای فوم سفید محسوب می‌شود، به ویژه در پروژه‌های کوچک خانگی که ممکن است افراد غیرحرفه‌ای قصد نصب عایق را داشته باشند.
مقاومت در برابر رطوبت: پشم شیشه نیز مانند پشم سنگ در برابر رطوبت ضعف دارد. الیاف آن در صورت خیس شدن آب را نگه می‌دارند و عایق‌بندی حرارتی به شدت افت می‌کند. لذا در کاربردهای عایق‌کاری که احتمال رطوبت هست (مانند سقف‌های بدون عایق رطوبتی، یا دیوارهای در معرض نم)، فوم پلی‌اتیلن انتخاب بهتری است چرا که آب را از خود عبور نمی‌دهد
. در واقع، در محیط‌های مرطوب فوم پلی‌اتیلن حتی می‌تواند جایگزین پشم شیشه شود
؛ برای مثال در سوله‌ها و سالن‌های مرغداری که رطوبت و خوردگی بالاست، به جای پشم شیشه از فوم سفید استفاده می‌کنند
قیمت: فوم پلی‌اتیلن معمولاً ارزان‌تر از پشم شیشه است
. الیاف پشم شیشه به علت فرآیند تولید انرژی‌بر (ذوب شیشه) قیمت نسبتا بالاتری دارند، در حالی که فوم پلی‌اتیلن با فرآیند نسبتاً ساده‌تری تولید می‌شود. بنابراین برای مساحت یکسان، هزینه خرید فوم سفید کمتر بوده و صرفه اقتصادی دارد. این یکی از دلایل رواج روزافزون فوم پلی‌اتیلن در کاربردهای ساختمانی است که قبلاً فقط با پشم شیشه عایق می‌شدند.
فوم پلی‌اتیلن در برابر عایق الاستومری
عایق الاستومری به انواع فوم‌های لاستیکی انعطاف‌پذیر (معمولاً بر پایه NBR یا EPDM) گفته می‌شود که به عنوان عایق حرارتی به‌ویژه در سیستم‌های تهویه و لوله‌کشی کاربرد دارند. شکل ظاهری این عایق‌ها معمولاً به صورت لوله‌های فومی سیاه رنگ یا رول‌های فوم مشکی است (برندهای مشهوری مانند Armaflex از این دسته‌اند). حال ببینیم فوم پلی‌اتیلن (فوم سفید) در مقایسه با عایق‌های الاستومری چه تفاوت‌هایی دارد:
انعطاف‌پذیری و شکل‌پذیری: هر دوی این عایق‌ها انعطاف‌پذیرند، اما عایق الاستومری انعطاف‌پذیری بالاتری دارد. این عایق‌ها حالت لاستیکی داشته و می‌توانند دور سطوح پیچیده (مانند زانویی‌های لوله‌ها یا اتصالات) به راحتی نصب شوند
. فوم پلی‌اتیلن نیز تا حدی انعطاف دارد اما مثلاً خم کردن یک لوله فوم پلی‌اتیلن سخت‌تر از خم کردن عایق لاستیکی است. در پروژه‌هایی با شکل‌های نامنظم یا انحنای زیاد (مثل عایق‌کاری کانال‌های کولر، اتصالات پیچیده لوله‌کشی)، الاستومری‌ها نصب آسان‌تری دارند
مقاومت در برابر رطوبت و بخار آب: هر دو ساختار سلول بسته دارند و عملاً ضد رطوبت هستند. عایق‌های الاستومری به طور ویژه برای جلوگیری از نفوذ بخار آب طراحی شده‌اند و معمولاً نیازی به هیچ گونه روکش اضافی (مانند ماستیک یا فویل) ندارند، چون آب به داخل ساختارشان نفوذ نمی‌کند
. فوم پلی‌اتیلن نیز در برابر آب بسیار مقاوم است
، اما در کاربردهایی مثل عایق‌کاری لوله آب سرد که احتمال تعریق وجود دارد، معمولاً روی فوم پلی‌اتیلن یک روکش آلومینیومی یا نوار چسب مخصوص می‌کشند تا ۱۰۰٪ از تشکیل شبنم جلوگیری شود. به طور خلاصه، از نظر مقاومت رطوبتی هر دو عالی هستند، با این تفاوت که الاستومری‌ها ذاتاً خودروکش بوده و خیال از بابت رطوبت کاملاً راحت است
عایق حرارتی و برودتی: عایق‌های الاستومری ضریب انتقال حرارت بسیار پایینی دارند و هم برای حرارت و هم برای برودت (سرد نگه داشتن) به کار می‌روند
. عملکرد حرارتی فوم پلی‌اتیلن نیز خوب است اما به طور کلی عایق‌های الاستومری تا حدودی راندمان حرارتی بالاتری دارند (به ویژه در دمای بسیار پایین مثل لوله‌های سردخانه، یا دماهای نسبتاً بالا در موتورخانه). از نظر بازه‌ی دمای قابل تحمل، تفاوت زیادی وجود ندارد: عایق الاستومری معمولاً از حدود -۴۰°C تا +105°C کارایی دارد (برخی انواع ویژه تا +150°C را هم تحمل می‌کنند)؛ فوم پلی‌اتیلن هم همان‌طور که گفتیم تا حدود +90°C پایدار است. بنابراین برای دمای معمول ساختمان هر دو مناسب‌اند، ولی برای دماهای خیلی بالا یا خیلی پایین (زیر -40 یا بالای +100) شاید نیاز به نوع خاصی از عایق الاستومری باشد.
مقاومت در برابر آتش: اکثر عایق‌های الاستومری حاوی افزودنی‌های دیرسوز هستند که باعث می‌شود در صورت آتش‌سوزی خودخاموش‌شونده باشند؛ یعنی به محض دور شدن منبع شعله، آتش در آنها ادامه پیدا نمی‌کند. با این حال، ماهیت آنها آلی و قابل اشتعال است و در برابر شعله مستقیم طولانی مقاومت ندارند. بنابراین الاستومری از نظر آتش‌باری شبیه فوم پلی‌اتیلن عمل می‌کند (هر دو در زمره عایق‌های آلی قابل احتراق‌اند) و برای کاربردهای ضدحریق مناسب نیستند. اگرچه در مقایسه، پشم سنگ و پشم شیشه کاملاً برترند
، اما در مقام قیاس بین فوم سفید و الاستومری، می‌توان گفت هیچ‌یک مزیت ویژه‌ای در برابر آتش نسبت به دیگری ندارند. هر دو دود سمی تولید می‌کنند و باید با پوشش‌های ضدحریق یا تمهیدات ایمنی استفاده شوند اگر احتمال حریق وجود دارد.
عایق صوتی: شاید به نظر برسد عایق‌های فومی نرم برای صدا مناسب نیستند، اما جالب است بدانید عایق الاستومری تا حد زیادی جاذب صوت و لرزش نیز هست
. در تاسیساتی که لرزش موتور و صدای جریان سیال مطرح است (مثل اتاق ماشین‌آلات یا کانال‌های هوا)، الاستومری‌ها کمک می‌کنند صدا دمپ شود. فوم پلی‌اتیلن هم می‌تواند ارتعاشات را جذب کند و بین کف و سقف به عنوان عایق کوبشی صدا به کار رود، اما در حالت کلی قدرت عایق صوتی الاستومری اندکی بهتر گزارش شده است
. البته برای عایق‌کاری صوتی فضاهای مسکونی هنوز هم عایق‌های معدنی گزینه‌های بهتری هستند.
دوام و عمر مفید: هر دو عایق عمر طولانی دارند. فوم پلی‌اتیلن یک پلاستیک پایدار است که فاسد یا تجزیه نمی‌شود و در برابر بیشتر مواد شیمیایی مقاوم است
. عایق الاستومری نیز در برابر رشد قارچ و باکتری، گرد و غبار و بسیاری مواد خورنده مقاومت بالایی دارد
. در محیط داخلی (دور از UV خورشید) این عایق‌ها می‌توانند ده‌ها سال عمر کنند. تنها نقطه ضعف ممکن، اشعه UV است که می‌تواند به مرور زمان هر دو را شکننده کند. عایق‌های الاستومری به اشعه UV حساس هستند
و اگر در فضای باز نصب می‌شوند باید با رنگ یا روکش مخصوص محافظت شوند. فوم پلی‌اتیلن سفید نیز در معرض نور خورشید ممکن است زرد و شکننده شود. بنابراین برای استفاده بیرونی، حتماً پوشش محافظ UV برای هر دو لازم است.
نصب و ایمنی: هر دوی این عایق‌ها در زمان نصب هیچ‌گونه گردوغبار یا حساسیتی ایجاد نمی‌کنند و کارکردن با آنها خوشایند است
. عایق‌های الاستومری غالباً به صورت خودچسب‌دار هم عرضه می‌شوند (یک سمت آنها چسب دارد و مانند برچسب می‌توان به سطح چسباند)
که نصبشان را بسیار سریع می‌کند. فوم پلی‌اتیلن چنین آپشنی ندارد و معمولاً با چسب جداگانه، سیم یا بست نصب می‌شود. در لوله‌های طولانی یا سطوح وسیع، سرعت نصب الاستومری بالاتر است. همچنین الاستومری‌ها نیازی به پوشش اضافی (مثل ماستیک روی درزها یا فویل برای بخار) ندارند که خود این نیز از مراحل کار کم می‌کند
. از نظر ایمنی، همان‌طور که گفته شد هر دو مواد بی‌خطر و غیرسمی (در حالت عادی) هستند و تماس با آنها مشکل‌ساز نیست
قیمت: اینجا جایی است که تفاوت مهمی دیده می‌شود. عایق‌های الاستومری بطور معمول گران‌ترین گزینه در میان عایق‌های مطرح شده هستند
. قیمت مواد اولیه و فناوری ساخت آنها بالاتر است و همین امر موجب می‌شود هزینه‌ی اولیه خریدشان بیشتر باشد
. با این وجود، برخی استدلال می‌کنند که با در نظر گرفتن عدم نیاز به روکش و سرعت نصب بالا، عایق الاستومری در بلندمدت مقرون‌به‌صرفه است
. فوم پلی‌اتیلن اما ارزان‌ترین گزینه است
و برای پروژه‌هایی که محدودیت بودجه دارند بسیار جذاب می‌باشد. بنابراین انتخاب بین فوم سفید و الاستومری غالباً یک تصمیم بین هزینه و کارایی لوکس‌تر است: اگر بودجه محدود و کاربرد ساده باشد، فوم پلی‌اتیلن کفایت می‌کند؛ اما اگر حاضرید هزینه‌ی بیشتر برای راحتی نصب و کیفیت اندکی بهتر بپردازید (مثلاً در پروژه‌های صنعتی حساس)، عایق الاستومری انتخاب بهتری است.
در مجموع، هر کدام از مقایسه‌های بالا نشان می‌دهد که هیچ عایقی ذاتاً بر دیگری برتری مطلق ندارد بلکه این شرایط و اولویت‌های پروژه است که تعیین می‌کند کدام گزینه مناسب‌تر است. در بخش‌های بعدی، مزایا و معایب هر یک را به طور مجزا فهرست می‌کنیم و سپس با یک جدول خلاصه، تصمیم‌گیری را برای شما آسان‌تر خواهیم کرد.
مزایا و معایب و راهنمای خرید فوم پلی‌اتیلن و سایر عایق‌ها
در این قسمت مزایا و معایب فوم سفید و عایق‌های رقیبش را به طور خلاصه مرور می‌کنیم. دانستن این نکات کلیدی به شما کمک می‌کند بر اساس نیاز خود (عایق حرارتی بهتر، ضدآتش بودن، ارزان بودن، و غیره) انتخاب درستی انجام دهید
مزایا:
- سبک و انعطاف‌پذیر: نصب آسان بر روی سطوح مختلف بدون نیاز به سازه‌های نگهدارنده قوی. این فوم به راحتی بریده می‌شود و می‌تواند گوشه‌ها و فضاهای خالی را پُر کند.
- مقاوم در برابر رطوبت: ساختار بسته‌ی سلولی آن اجازه نفوذ آب و بخار را نمی‌دهد؛ از این رو هم عایق حرارتی و هم عایق رطوبتی استعایق حرارتی مناسب: در ضخامت‌های معمول (مثلاً ۱ تا ۵ سانتیمتر) عملکرد قابل قبولی در کاهش انتقال حرارت دارد
. به کمک این فوم می‌توان دمای داخل ساختمان را بهتر حفظ کرد و در مصرف انرژی صرفه‌جویی نمود. - جاذب ارتعاش و ضربه: فوم پلی‌اتیلن علاوه بر حرارت، ضربه‌گیر خوبی هم هست
. به عنوان لایه زیر کف‌پوش یا بین سازه‌ها، لرزش‌ها را می‌گیرد و به افزایش دوام مصالح مجاور کمک می‌کند. - عدم ایجاد حساسیت: برخلاف عایق‌های الیافی (شیشه/سنگ)، این فوم گرد و غبار یا الیاف مزاحم در هوا پخش نمی‌کند؛ بنابراین برای نصاب و ساکنین خطری از نظر تنفسی یا پوستی ندارد
- قیمت ارزان: از مقرون‌به‌صرفه‌ترین عایق‌ها است
. به ویژه در مقایسه با پشم سنگ، پشم شیشه و الاستومری، هزینه کمتری برای هر مترمربع دارد و انتخاب اقتصادی به شمار می‌آید.
معایب:
- قابل اشتعال بودن: مهم‌ترین ایراد فوم پلی‌اتیلن، مقاومت پایین در برابر آتش است. این ماده به سرعت می‌سوزد و شعله را گسترش می‌دهد. در صورت آتش‌سوزی، دود سیاه غلیظ و سمی تولید می‌کند. باید دور از منابع حرارتی شدید نصب شود و در کاربردهای حساس به آتش، استفاده نشود.
- محدودیت دمایی: استفاده از آن در دماهای بالاتر از ~۹۰°C توصیه نمی‌شود چون شکل و کارایی خود را از دست می‌دهد
. در مجاورت سطوح خیلی داغ یا حرارت مستقیم (مثلاً لوله بخار یا دودکش) نباید به کار رود. - استحکام مکانیکی محدود: فوم پلی‌اتیلن نرم است و باربری چندانی ندارد. مثلاً در کف‌هایی که فشار زیاد است، ممکن است تحت وزن فشرده شود و ضخامت موثرش کم گردد. برای بارهای سنگین بهتر است ترکیب شود (مثلاً روی آن یک لایه تخته یا بتن قرار گیرد).
- عمر مفید در فضای باز: در معرض نور آفتاب و اشعه UV، به مرور زرد و شکننده می‌شود. بنابراین برای استفاده بیرونی حتماً باید با پوشش مناسب محافظت شود. بدون پوشش، ممکن است پس از چند سال خرد شود.
- عدم جذب صدای عالی: هرچند جلوی انتقال صوت را می‌گیرد، اما جذب آکوستیکی آن متوسط است
. برای حذف پژواک یا صداهای مزاحم شدید، به خوبی عایق‌های صوتی تخصصی (مانند پشم سنگ) عمل نمی‌کند. - زیست‌محیطی: از مواد پلاستیکی ساخته شده و تجزیه‌پذیر نیست. پس از دوران مفید، دفع آن می‌تواند برای محیط زیست مشکل‌ساز باشد (هرچند قابل بازیافت است، اما فرایند بازیافتش در کشور ما محدود است).
مزایا و معایب پشم سنگ
مزایا:
- عایق حرارتی قوی: با ضریب انتقال حرارت بسیار پایین، یکی از بهترین عایق‌های حرارتی سنتی است
. در برابر سرما و گرما به خوبی مقاوم است و پایداری عملکرد در طول زمان دارد. - غیر قابل اشتعال: بزرگ‌ترین مزیت پشم سنگ، مقاومت فوق‌العاده در برابر آتش است
. این ماده نمی‌سوزد و تا دماهای بسیار بالا شکل خود را حفظ می‌کند. از این رو برای عایق‌بندی ضدحریق ایده‌آل است - عایق صوتی عالی: چگالی بالا و بافت فیبری آن باعث شده در جذب صدا فوق‌العاده باشد
. در دیوارها و سقف‌ها به کاهش نویز میان فضاها کمک زیادی می‌کند. - دوام و پایداری: ماده‌ای غیرآلی و معدنی است، بنابراین در برابر کپک، قارچ، حشرات و… مقاوم است. همچنین مرور زمان تأثیر کمی بر کارایی آن دارد و فاسد یا پوسیده نمی‌شود
. طول عمر آن عملاً برابر عمر ساختمان است. - سازگاری با محیط زیست: بخشی از مواد اولیه آن از سنگ‌های طبیعی است و بسیاری از برندها درصدی مواد بازیافتی (مانند سرباره کوره‌ها) در تولید آن مصرف می‌کنند. پس از استفاده نیز زیان کمتری برای محیط زیست دارد (هرچند تجزیه‌پذیر نیست اما ماده‌ای خنثی است).
معایب:
- سنگینی: نسبت به عایق‌های فومی، دانسیته بالاتری دارد و به همان نسبت وزن بیشتری اعمال می‌کند
. این موضوع هم در حمل و نقل و هم در بارگذاری ساختمان قابل توجه است، هرچند همچنان وزن آن در قیاس با بسیاری مصالح ساختمانی زیاد نیست. - نیاز به تجهیزات محافظتی هنگام نصب: الیاف پشم سنگ می‌توانند مانند پشم شیشه باعث سوزش و خارش شوند (البته کمی کمتر). در هر حال نصاب باید از ماسک، دستکش و لباس مناسب استفاده کند
. تماس آن با پوست و چشم آزاردهنده است. - هزینه بیشتر: قیمت خود ماده پشم سنگ و همچنین هزینه نصب آن معمولاً بالاتر از فوم‌های پلی‌اتیلنی است. نصب آن زمان‌برتر بوده و گاهی برای محکم کردن نیاز به سازه یا چسب خاص دارد که هزینه را افزایش می‌دهد.
- کاهش عملکرد در صورت رطوبت: اگرچه پشم سنگ تا حدی آب‌گریز ساخته می‌شود، اما در صورت خیس شدن کارایی‌اش افت می‌کند. پس باید همیشه خشک بماند یا با پوشش بخاربند مناسب استفاده شود. در محیط‌های با رطوبت بالا کارایی آن به مراتب کمتر از زمانی است که خشک باشد.
- ضخامت بیشتر برای همان کارایی: در مقایسه با عایق‌های مدرنی مثل فوم پلی‌یورتان یا پلی‌استایرن، پشم سنگ برای رسیدن به R-value مشابه نیاز به ضخامت بیشتری دارد
. این موضوع در فضاهای محدود یک نکته منفی به شمار می‌رود (البته در قیاس با فوم پلی‌اتیلن این تفاوت خیلی زیاد نیست).
مزایا و معایب پشم شیشه
مزایا:
- عملکرد حرارتی قابل اعتماد: پشم شیشه سال‌هاست امتحان خود را پس داده و به عنوان یک عایق حرارتی موثر و با کارایی بالا شناخته می‌شود
. ضریب انتقال حرارت پایین آن، عایق‌بندی حرارتی مناسبی را فراهم می‌کند. - غیرقابل اشتعال: مانند پشم سنگ، جزو مواد غیرآتش‌گیر است
. در سازه‌هایی که بحث ایمنی حریق مطرح است، استفاده از پشم شیشه باعث اطمینان خاطر از گسترش نیافتن آتش در لایه عایق می‌شود - سبک و نصب نسبتاً آسان: پشم شیشه بسیار سبک است و به صورت رول‌های بلند عرضه می‌شود که می‌توان به طول دلخواه برید. برای پر کردن فواصل بین تیرچه‌ها و اعضای سازه‌ای ایده‌آل بوده و به راحتی در محل خود جا می‌گیرد
. نصب آن نسبت به پشم سنگ آسان‌تر (به علت انعطاف و سبکی) است، البته در مقایسه با فوم‌ها کمی مهارت و مراقبت بیشتری می‌طلبد. - قیمت نسبتاً پایین: در گذشته پشم شیشه یکی از ارزان‌ترین عایق‌ها بود. اکنون نیز قیمت آن رقابتی است و از پشم سنگ کمتر است. در خیلی از پروژه‌ها به دلیل هزینه کمتر نسبت به گزینه‌های دیگر، همچنان ترجیح داده می‌شود.
- مواد بازیافتی: بسیاری از انواع پشم شیشه از شیشه بازیافتی تولید می‌شوند
که از نظر محیط زیستی نکته مثبتی است (هم کاهش زباله، هم کاهش انرژی تولید).
معایب:
- ایجاد حساسیت و خطر برای سلامت: بزرگ‌ترین عیب پشم شیشه سختی نصب آن است. الیاف آن شدیداً ریز و برنده‌اند و تماس با آنها باعث خارش پوست و سوزش چشم می‌شود
. استنشاق غبار پشم شیشه نیز می‌تواند به ریه‌ها آسیب بزند. به همین خاطر کار با آن بدون ماسک و دستکش اصلاً توصیه نمی‌شود
. از نظر سمی بودن، قبلاً نگرانی‌هایی درباره سرطان‌زا بودن الیاف معلق آن مطرح بود (مشابه آزبست)، هرچند امروزه گفته می‌شود خطر آن بسیار کمتر است. با این حال هنوز هم یک ماده غیر دوست‌دار کاربر محسوب می‌شود. - کاهش عملکرد در صورت فشردگی: پشم شیشه اگر تحت فشار قرار گیرد و ضخامتش کم شود، بخش بزرگی از هوای عایق‌کننده داخلش را از دست می‌دهد و R-Value آن پایین می‌آید. بنابراین حین نصب باید دقت کرد فشرده یا له نشود. این محدودیت در فوم‌ها وجود ندارد (فوم هر چقدر هم فشرده شود ساختار سلولی‌اش حفظ می‌شود).
- مشکل با رطوبت: پشم شیشه آب را جذب می‌کند و اگر خیس شود زمان زیادی طول می‌کشد تا خشک گردد. رشد قارچ روی خود شیشه اتفاق نمی‌افتد اما گردوغبار یا کاغذ روی آن می‌تواند کپک بزند. به همین علت، استفاده از آن در محیط مرطوب باید با دقت و همراه لایه‌های عایق رطوبتی باشد. در غیر این صورت ممکن است به مرور بوی نامطبوع یا کاهش کارایی عایق را شاهد باشید.
- طول عمر کمتر در بعضی شرایط: در حالت ایده‌آل و خشک، پشم شیشه سالیان سال دوام دارد. اما اگر در معرض لرزش مداوم باشد ممکن است الیاف آن نشست کنند و از بالا کمی فضای خالی ایجاد شود (مثلاً در دیوارهای عمودی بعد از مدت طولانی). همچنین اگر چسب‌ها یا روکش‌های آن فرسوده شوند ممکن است نیاز به تعویض زودتر از عمر ساختمان داشته باشد.
- نیاز به تکمیل‌کاری: اغلب لازم است پس از نصب پشم شیشه یک لایه پوششی (مانند پلاستیک بخاربند یا کناف) روی آن قرار گیرد تا الیاف آن در محیط پخش نشوند. این به معنای یک مرحله کاری اضافه نسبت به برخی عایق‌های دیگر است.
مزایا و معایب عایق الاستومری
مزایا:
- انعطاف بسیار بالا: به راحتی دور هر شکل و انحنایی پیچیده می‌شود
. برای عایق‌کاری زانویی‌ها، اتصالات پیچیده و دستگاه‌های با شکل نامنظم ایدئال است. - نصب تمیز و آسان: بدون ایجاد گردوغبار یا نیاز به پوشش اضافی. بسیاری از انواع آن خودچسب‌دار بوده که نصب را سریع‌تر می‌کند
. نیازی به دستکش و ماسک در زمان نصب نیست چون ماده‌ای تمیز و بدون ضرر است - مقاوم در برابر رطوبت و بخار: سلول‌های بسته و متراکم آن اجازه هیچ گونه نفوذ آب به داخل را نمی‌دهد
. حتی بدون روکش آلومینیومی نیز در برابر تعریق لوله مقاومت می‌کند. به علاوه به علت ساختار ویژه، در برابر رشد قارچ و باکتری مصون است - عملکرد حرارتی عالی: ضریب انتقال حرارت پایینی دارد و به خوبی از هدررفت انرژی جلوگیری می‌کند
. چه برای لوله آب سرد (جلوگیری از گرم شدن) و چه لوله آب گرم (جلوگیری از اتلاف گرما) موثر است. همچنین به کاهش مصرف انرژی سیستم‌های تهویه مطبوع کمک می‌کند. - عایق صوت و لرزش: ساختار لاستیکی آن باعث جذب صدا و ارتعاش می‌شود
. از این جهت در تاسیسات مکانیکی که صدا و لرزش دارند، یک مزیت مضاعف به حساب می‌آید (هم عایق حرارت و هم عایق صدا). - دوام زیاد: در برابر اوزون و بسیاری مواد شیمیایی مقاوم است. طول عمر بالایی دارد و سال‌ها بدون کاهش کیفیت کار می‌کند
. نه خشک و خرد می‌شود و نه تجزیه زیستی دارد. شرایط محیطی معمول (غیر از UV) تأثیری بر آن ندارد. - ظاهر شکیل: برخلاف عایق‌های سنتی، نمای نسبتا صاف و یکدستی دارد. حتی در معرض دید بودن آن مشکلی ایجاد نمی‌کند و در صورت نیاز می‌توان آن را رنگ‌آمیزی کرد تا با محیط هماهنگ شود
. این ویژگی در ساختمان‌های تجاری یا فضاهای صنعتی که زیبایی مهم است کاربرد دارد.
معایب:
- قیمت اولیه بالا: این عایق جزو گران‌ترین‌ها است
. هزینه هر مترمربع/مترطول آن محسوساً بیشتر از پشم شیشه یا پشم سنگ و فوم پلی‌اتیلن است. بنابراین در پروژه‌های بزرگ، بودجه را به شدت تحت فشار قرار می‌دهد - حساسیت به UV: نور خورشید دشمن اصلی الاستومری‌هاست. اشعه ماوراءبنفش باعث ترک‌خوردگی و تضعیف ساختار آن در درازمدت می‌شود
. به همین دلیل اگر در فضای باز استفاده شود، حتماً باید با رنگ یا کاور مخصوص محافظت گردد که این خود هزینه و کار اضافی است. - محدودیت دمای خیلی بالا: اگرچه تا حدود 105°C را تحمل می‌کند، اما برای دماهای بسیار بالا (مثلاً سطح داغ دیگ‌بخار) مناسب نیست و نباید استفاده شود. در دمای پایین (زیر -40°C) نیز ممکن است ترد شود. برای بازه‌های فراتر، باید سراغ عایق‌های خاص (مانند فوم‌های سیلیکونی) رفت.
- قابل احتراق: همانند فوم پلی‌اتیلن، در برابر شعله مستقیم مشتعل می‌شود (ولو اینکه خودبه‌خود خاموش گردد). بنابراین در مکان‌های دارای کد حریق سخت‌گیرانه، ممکن است مجاز به استفاده گسترده از آن نباشید مگر با تمهیدات خاص.
- عدم قابلیت استفاده در ضخامت بسیار بالا: عایق‌های الاستومری معمولاً در ضخامت‌های محدود (تا چند سانتیمتر) تولید می‌شوند. برای دستیابی به عایق‌کاری با ضخامت خیلی زیاد (مثلاً 10 سانتیمتر)، باید لایه‌های متعدد روی هم نصب شوند که کمی دست و پا گیر است. در حالی که پشم شیشه یا پشم سنگ به راحتی در ضخامت‌های بالاتر قابل تهیه‌اند.
پس از بررسی مزایا و معایب، درک بهتری از جایگاه هر عایق پیدا می‌کنیم. در ادامه، کاربردهای فوم سفید در زمینه‌های مختلف را مرور می‌کنیم تا بدانید این محصول در چه مواردی بیشترین کاربرد را دارد. سپس برای جمع‌بندی، جدول مقایسه‌ای ارائه خواهیم داد که مرور نکات ذکر شده را آسان‌تر می‌کند.
کاربردها و راهنمای خرید فوم پلی‌اتیلن در صنعت و ساختمان
فوم پلی‌اتیلن به دلیل ویژگی‌های چندمنظوره‌ای که دارد، در طیف وسیعی از کاربردهای ساختمانی و صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در اینجا به مهم‌ترین کاربردهای فوم سفید در صنعت ساختمان و سایر صنایع اشاره می‌کنیم:
عایق‌کاری حرارتی و رطوبتی ساختمان: یکی از اصلی‌ترین مصارف فوم پلی‌اتیلن، عایق‌بندی ساختمان‌ها است. از این فوم در قسمت‌های مختلف بنا نظیر دیوارها، سقف‌ها و کف‌ها به عنوان لایه عایق حرارت و رطوبت استفاده می‌شود
. به عنوان مثال، در کف پشت‌بام (زیر ایزوگام یا موزاییک)، می‌توان از فوم پلی‌اتیلن برای کاهش انتقال حرارت سقف بهره برد. همچنین زیر کفپوشهای چوبی و پارکت یک لایه فوم سفید قرار می‌دهند تا هم عایق حرارت و هم عایق صدای کوبشی باشد
. در دیوارهای خارجی یا داخلی نیز می‌توان با قراردادن ورق‌های فوم پلی‌اتیلن بین دو جداره، عایق‌کاری حرارتی-صوتی ایجاد کرد.
عایق لوله‌ها و تاسیسات: فوم پلی‌اتیلن به شکل عایق لوله‌ای (تیوپی) برای پوشش لوله‌های آب سرد و گرم، لوله‌های گرمایش و حتی کانال‌های تهویه مطبوع کاربرد دارد
. این فوم‌ها دور تا دور لوله را پوشانده و از تبادل حرارت لوله با محیط جلوگیری می‌کنند. مثلا برای لوله‌های آب گرم شوفاژ، استفاده از فوم پلی‌اتیلن باعث می‌شود آب تا رسیدن به رادیاتورها کمتر حرارت خود را از دست بدهد. همچنین روی لوله‌های آب سرد از عرق‌کردن و تشکیل قطرات رطوبت جلوگیری می‌کند. نصب آسان و انعطاف مناسب فوم سفید برای لوله‌ها، آن را به گزینه‌ای محبوب در تأسیسات ساختمان تبدیل کرده است.
زیرسازی و کف‌سازی: در کف ساختمان‌ها، فوم پلی‌اتیلن مصارف گوناگونی دارد. همان‌طور که ذکر شد زیر پارکت و لمینت حتماً یک لایه فوم پهن می‌کنند تا علاوه بر همسطح‌سازی جزئی، نقش عایق صوتی و حرارتی داشته باشد. در کف‌های بتنی نیز پیش از اجرای بتن مگر یا کف‌بندی، می‌توان از ورق‌های فوم برای ایجاد لایه جداکننده استفاده کرد. حتی در سیستم‌های گرمایش از کف، برخی پیمانکاران به جای فوم XPS از فوم پلی‌اتیلن در لایه زیرین بهره می‌گیرند تا حرارت به سمت پایین تلف نشود (البته باید دانست راندمان XPS بالاتر است، ولی فوم پلی‌اتیلن ارزان‌تر تمام می‌شود). به طور کلی هر جا نیاز به عایق زیرکار باشد، فوم سفید گزینه دم‌دستی و موثری است.
عایق‌کاری سوله‌ها و سازه‌های صنعتی سبک: در سوله‌های صنعتی، انبارها، سالن‌های پرورش دام و طیور و امثالهم که اسکلت فلزی دارند، برای عایق کردن سقف و بدنه از فوم پلی‌اتیلن استفاده می‌شود
. این فوم را می‌توان به زیر ورق‌های سقفی یا دیواره‌ها متصل کرد تا حرارت و رطوبت را عایق کند. مثلا در سالن مرغداری به جای پشم شیشه که با رطوبت و فضولات به سرعت افت می‌کند، فوم پلی‌اتیلن به کار می‌برند
. سبکی و راحتی نصب باعث شده در بسیاری از صنایع جایگزین مناسبی برای عایق‌های قدیمی باشد.
درزگیری و جلوگیری از پل حرارتی: از نوارها یا قطعات فوم پلی‌اتیلن برای پُر کردن درزهای انبساط و شکاف‌های بین اجزای سازه نیز استفاده می‌شود
. مثلاً در درز انقطاع ساختمان یا فاصله دور لوله‌ها با دیوار، قرار دادن فوم سفید هم درز را پُر می‌کند و هم از انتقال حرارت یا صوت از آن محل جلوگیری خواهد کرد. این ماده به عنوان یک جداکننده ارتعاشی بین عناصر سازه‌ای هم کاربرد دارد؛ یعنی بین دو قطعه که نمی‌خواهیم تماس سخت داشته باشند، فوم قرار می‌دهند تا صدا و لرزش منتقل نشود.
بسته‌بندی و ضربه‌گیری صنعتی: فوم پلی‌اتیلن کاربرد وسیعی در صنعت بسته‌بندی دارد
. حتما دیده‌اید داخل جعبه لوازم الکترونیکی یا ابزار دقیق، قطعاتی از فوم سفید قرار دارد که دستگاه را محکم نگه می‌دارد. این همان پلی‌اتیلن فومی است که به صورت قالبی یا برش‌خورده برای محافظت از کالاهای حساس در برابر ضربه استفاده می‌شود
. در صنایع مبلمان نیز فوم پلی‌اتیلن برای بسته‌بندی مبلمان و شیشه‌ها به کار می‌رود. مزیت آن وزن کم و عدم ایجاد خط و خش روی سطوح است (برخلاف یونولیت که دانه‌هایش ممکن است بچسبد).
صنعت خودرو و حمل‌ونقل: در خودروسازی از فوم پلی‌اتیلن برای عایق صوتی و لرزش‌گیر در بخش‌های مختلف خودرو استفاده می‌شود
. مثلاً زیر کاپوت خودرو ورق‌های فوم پلی‌اتیلن برای عایق حرارت موتور و جذب صدا نصب می‌شود. یا در داخل درها و داشبورد، قطعات فومی مانع از ارتعاش و سروصداهای اضافه حین حرکت می‌شوند
. همچنین به عنوان واشرهای آب‌بندی و نوارهای درزگیر در خودرو کاربرد دارد. در صنعت حمل‌ونقل، فوم‌های ضخیم به عنوان ضربه‌گیر در دیواره کانتینرها و کامیون‌ها نصب می‌شوند تا هنگام جابجایی بار، کالاها آسیب نبینند
ورزش و تفریح و سایر صنایع: فوم پلی‌اتیلن در تولید تشک‌های ورزشی، مت‌های یوگا، کفپوشهای سالن ورزش و مهدکودک بسیار رایج است
. خاصیت جذب ضربه و نرمی آن، سطحی امن برای ورزشکاران ایجاد می‌کند. همچنین در تجهیزات ایمنی مثل زانوبند، کلاه ایمنی، پوشش ابزارها و اسباب‌بازی‌ها حضور دارد
. در صنایع دریایی، به علت شناوری این فوم (چگالی کمتر از آب)، برای ساخت تجهیزات شناور و عایق‌کاری قایق‌ها استفاده می‌شود
. به طور کلی هرجا نیاز به ماده‌ای سبک، نرم، عایق و بادوام باشد، پای فوم پلی‌اتیلن در میان است.
همان‌طور که مشاهده می‌کنید، فوم سفید کاربردهای بسیار متنوعی دارد؛ از ساخت‌وساز و تأسیسات گرفته تا بسته‌بندی و خودروسازی. تمرکز این مقاله بیشتر بر جنبه‌های عایق‌کاری حرارتی و صوتی در ساختمان بود، اما دانستن سایر کاربردها خالی از لطف نیست زیرا نشان می‌دهد با ماده‌ای همه‌کاره روبرو هستیم.
جدول مقایسه عایق فوم پلی‌اتیلن با پشم سنگ، پشم شیشه و الاستومری
برای جمع‌بندی نهایی، در جدول زیر مقایسه‌ای مختصر بین چهار نوع عایق مورد بحث ارائه شده است. در این جدول مشخصات فنی کلیدی، مزایا و معایب هر کدام در کنار هم آمده تا بتوانید با یک نگاه، تفاوت‌ها را مرور کنید:
| ویژگی‌ها / نوع عایق | فوم پلی‌اتیلن (فوم سفید) | پشم سنگ | پشم شیشه | عایق الاستومری |
|---|---|---|---|---|
| ضریب انتقال حرارت (λ) | حدود 0.035 تا 0.04 W/mK (خوب) | حدود 0.03 – 0.04 W/mK (عالی) | حدود 0.04 W/mK (خوب) | حدود 0.033 – 0.036 W/mK (بسیار خوب) |
| مقاومت حرارتی/آتش | قابل اشتعال (تحمل تا ~90°C) – نیاز به فاصله از شعله | غیرقابل اشتعال – مقاوم تا >700°C | غیرقابل اشتعال – مقاوم تا ~300°C (الیاف شیشه‌ای نمی‌سوزد) | خودخاموش‌شونده با افزودنی – قابل اشتعال در شعله مستقیم (تحمل تا ~105°C) |
| مقاومت در برابر رطوبت | عالی – سلول‌بسته و ضد آب | متوسط – خود ماده خیس نمی‌شود ولی آب در الیاف می‌ماند | ضعیف – جاذب رطوبت، نیاز به بخاربند دارد | عالی – سلول‌بسته، نفوذناپذیر (نیازی به روکش ندارد) |
| کارایی عایق صوتی | متوسط – مانع انتقال صدا (جذب محدود) | عالی – جذب صوت بالا، آکوستیک مناسب | خوب – جذب صوت مناسب، کاهش نویز | خوب – کاهش صدا و لرزش (مناسب صدای تجهیزات) |
| چگالی و وزن | بسیار سبک (دانسیته حدود 20-30 kg/m³) – حمل آسان | نسبتاً سنگین (دانسیته 80-150 kg/m³) – نیاز به مهار در سقف‌ها | سبک (دانسیته 10-50 kg/m³) – مانند پنبه نرم | بسیار سبک (دانسیته 40-60 kg/m³) – تأثیر کم بر وزن سازه |
| انعطاف‌پذیری و شکل‌پذیری | خوب: خم‌شونده، قابل فشردن، برش آسان | کم: تخته‌ای و نیمه‌سخت، انعطاف خیلی کم | متوسط: حالت‌پذیر ولی خرد شونده اگر خم زیاد شود | عالی: کاملاً انعطاف‌پذیر و لاستیکی |
| نصب و مسائل ایمنی | نصب بسیار آسان؛ بدون گردوغبار و نیاز به ماسک/دستکش | نصب با احتیاط؛ نیازمند ماسک، دستکش و کاور الیاف | نصب پرچالش؛ حتماً با ماسک و پوشش، امکان خارش شدید | نصب آسان؛ بدون ذرات مضر، اغلب خودچسب‌دار |
| دوام و طول عمر | بالا: مقاوم در برابر تجزیه و پوسیدگی؛ حساس به UV | بسیار بالا: الیاف معدنی فسادناپذیر؛ پایدار و ماندگار | بالا: شیشه فاسد نمی‌شود ولی ممکن است نشست کند؛ پایدار در صورت حفاظت از رطوبت | بالا: مقاوم در برابر قارچ، مواد شیمیایی و اوزون؛ حساس به UV |
| قیمت (نسبی) | ارزان‌ترین: اقتصادی و مقرون‌به‌صرفه | نسبتاً بالا (گران‌تر از پشم شیشه و PE) | نسبتاً پایین (ارزان‌تر از پشم سنگ، کمی گران‌تر از PE) | بالا‌ترین هزینه (اما بدون نیاز به لوازم جانبی).ir |
توضیح: اعداد ضریب انتقال حرارت ذکر شده تقریبی هستند. هر چه این مقدار کمتر باشد، ماده عایق بهتری است. همچنین قیمت‌ها بسته به برند و کیفیت می‌تواند متفاوت باشد؛ موارد گفته شده روند کلی بازار را نشان می‌دهد. برای انتخاب دقیق، همیشه مشخصات فنی محصول و نیاز پروژه خود را در نظر بگیرید.
نتیجه‌گیری و راهنمای خرید فوم پلی‌اتیلن
فوم پلی‌اتیلن (فوم سفید) به عنوان یک عایق حرارتی/رطوبتی ارزان، سبک و نصب آسان، جایگاه ویژه‌ای در صنعت ساختمان پیدا کرده است. این فوم به خصوص در پروژه‌هایی که سرعت اجرا و هزینه اقتصادی مهم است، گزینه‌ای ایده‌آل محسوب می‌شود. با این حال، همان‌طور که دیدیم، در برخی جنبه‌ها مانند مقاومت در برابر آتش یا عایق صوتی، رقبایی مثل پشم سنگ و پشم شیشه عملکرد بهتری دارند. از سوی دیگر، عایق‌های الاستومری با اینکه گران‌ترند، اما ترکیب جذابی از ویژگی‌ها (انعطاف، دوام، تمیزی) را ارائه می‌دهند که در پروژه‌های صنعتی حرفه‌ای مورد توجه قرار می‌گیرد.
در نهایت، انتخاب بهترین عایق بستگی به نیاز شما دارد: اگر یک عایق چندکاره و اقتصادی برای مصارف عمومی می‌خواهید، فوم پلی‌اتیلن شما را راضی خواهد کرد. اگر ایمنی در برابر آتش یا عایق صوتی قوی نیاز دارید، پشم سنگ یا پشم شیشه را در نظر بگیرید. و اگر به دنبال عایقی با نصب بسیار آسان و کیفیت بالا برای تجهیزات مکانیکی هستید و هزینه مشکل بزرگی نیست، عایق الاستومری گزینه ممتازی است.
امیدواریم این راهنمای خرید توانسته باشد تصویری روشن از مزایا و معایب هر کدام از عایق‌های رایج به شما بدهد. با در نظر داشتن نکات مطرح‌شده و اولویت‌بندی نیازهای پروژه، اکنون می‌توانید با اطمینان نسبت به خرید فوم سفید یا سایر عایق‌های مناسب از طریق سایت پروسازه اقدام کنید و از سرمایه‌گذاری خود در بهینه‌سازی مصرف انرژی و آسایش ساختمان، بهترین نتیجه را بگیرید.
اشتراک گذاری
