توان واقعی موتور برق چیست ؟ چگونه فریب اعداد را نخوریم

موتور برق بنزینی یا دیزلی؛ کدام بهتر است؟

یکی دیگر از پرسش‌های رایج خریداران این است که موتور برق بنزینی بخرند یا دیزلی (گازوئیلی). هر کدام مزایا و معایب خود را دارند و بسته به کاربرد شما انتخاب مناسب متفاوت خواهد بود. در ادامه به مقایسه این دو نوع موتور برق می‌پردازیم:

• هزینه سوخت و راندمان: موتور برق‌های دیزلی به طور کلی بازده سوختی بالاتری دارند. گازوئیل ارزان‌تر از بنزین است و در عین حال انرژی بیشتری از همان مقدار سوخت تولید می‌کند . بنابراین اگر مصرف سوخت و هزینه جاری برایتان مهم است (مثلاً برای استفاده طولانی‌مدت یا مداوم)، دیزل گزینه به‌صرفه‌تری خواهد بود. موتور برق بنزینی مصرف سوخت بیشتری نسبت به توان خروجی خود دارد و با همان مقدار سوخت، برق کمتری نسبت به دیزل تولید می‌کند . به زبان ساده، دیزل سوخت کمتری می‌سوزاند و برق بیشتری می‌دهد.

• توان و کاربرد مداوم: موتورهای دیزلی عموماً برای کارهای سنگین‌تر و طولانی‌مدت ساخته شده‌اند. این موتورها دوام و طول‌عمر بالاتری دارند و می‌توانند ساعت‌های طولانی تحت بارهای نزدیک به ظرفیت کار کنند  . به همین دلیل در کاربردهای صنعتی یا برق اضطراری ساختمان‌ها اغلب از ژنراتورهای دیزلی بزرگ استفاده می‌شود. در مقابل، موتور برق‌های بنزینی بیشتر برای مصارف سبک و متناوب مناسب‌اند. اگر به یک مولد قابل‌حمل برای مواقع قطعی برق خانگی یا کمپینگ نیاز دارید، معمولاً مدل‌های بنزینی انتخاب می‌شوند. البته موتور برق‌های بنزینی در اندازه‌های بزرگ هم وجود دارند اما به طور کلی برای توان‌های بالاتر از حدود ۵–۶ کیلووات اغلب سراغ مدل‌های دیزلی می‌روند چون مقرون‌به‌صرفه‌تر و مقاوم‌تر هستند.

• وزن و قابلیت حمل: موتور برق بنزینی معمولاً سبک‌تر و قابل‌حمل‌تر از نوع دیزلی است  . به همین دلیل در توان‌های پایین (مثلاً ۱ تا ۳ کیلووات) تقریباً همه محصولات از نوع بنزینی هستند و اغلب طراحی پرتابل (قابل حمل) دارند. در مقابل، موتور برق دیزل به خاطر ساختار موتور (وجود سیستم سوخت‌رسانی سنگین‌تر، بلوک سیلندر مقاوم‌تر برای تحمل انفجار سوخت دیزل و شاسی تقویت‌شده) وزن بیشتری دارد  . ژنراتورهای گازوئیلی معمولاً چرخ و دسته دارند ولی حمل دستی آن‌ها سخت‌تر است. پس اگر نیاز به جا‌به‌جایی آسان و استفاده در سفر یا فضاهای مختلف دارید، بنزینی گزینه بهتری است.

• سطح صدا و لرزش: یکی از تفاوت‌های مهم، صدای تولیدی موتور است. موتورهای دیزلی به دلیل ماهیت احتراق خود صدای بلندتر و کوبش بیشتری تولید می‌کنند  . کار کردن یک موتور دیزل در محیط‌های ساکت (مثلاً حیاط منزل یا ویلا) می‌تواند آزاردهنده باشد مگر اینکه داخل محفظه سایلنت قرار گیرد. در مقابل، موتور برق‌های بنزینی جدید به مراتب کم‌صداتر هستند . برای استفاده خانگی، معمولاً صدای موتور برق فاکتور مهمی است و مدل‌های بی‌صدا (اینورتر بنزینی) محبوبیت دارند. بنابراین اگر صدای کمتر برایتان اولویت دارد، نوع بنزینی یا بنزینی اینورتر گزینه مناسب‌تری خواهد بود. (برخی از موتور برق‌های بنزینی اینورتری در حال کار صدایی در حدود ۵۵–۶۰ دسی‌بل دارند که کاملاً قابل تحمل است .

• هزینه اولیه و تعمیرات: موتور برق بنزینی ساختار ساده‌تری دارد (شبیه موتور خودروهای بنزینی) و معمولاً قیمت خرید پایین‌تری نسبت به دیزل هم‌قدرت خود دارد  . همچنین دسترسی به بنزین به عنوان سوخت آسان‌تر است. از نظر تعمیر و نگهداری، می‌توان گفت هر دو نیاز به رسیدگی منظم دارند (تعویض روغن، فیلتر هوا، شمع و … در بنزینی و تعویض روغن و فیلتر گازوئیل در دیزلی). با این حال، چون موتور دیزل تحت فشار بالاتر کار می‌کند و سیستم انژکتوری پیچیده‌تری دارد، تعمیرات آن ممکن است تخصصی‌تر و کمی پرهزینه‌تر باشد. از سوی دیگر، به عقیده برخی متخصصان چون موتورهای بنزینی اجزای ظریف‌تری دارند و با دور موتور بالاتر کار می‌کنند، استهلاکشان در استفاده بلندمدت بیشتر است و نیاز به سرویس زودتری دارند. در منابعی آمده که موتور برق بنزینی در مجموع به سرویس کمتری نیاز دارد زیرا فشار وارد بر اجزا کمتر است و می‌تواند ساعت‌های بیشتری کار کند ؛ اما این موضوع بیشتر در توان‌ها و کاربردهای معمول صادق است. برای استفاده خیلی پرفشار (مانند کارگاه‌های سنگین یا برق اضطراری دائم) همچنان ژنراتور دیزلی عمر کاری بهتری از خود نشان می‌دهد.

• ایمنی سوخت: بنزین سوختی بسیار آتش‌زا و فرّار است. مخزن سوخت بنزینی اگر در محیط گرم یا آفتاب مستقیم قرار گیرد خطرناک خواهد شد و بخارات آن به سرعت مشتعل می‌شود  . در حالی که گازوئیل نقطه اشتعال بالاتری دارد و به راحتی شعله‌ور نمی‌شود  . از این جهت ذخیره‌سازی و ایمنی کار با سوخت دیزل اندکی بالاتر است (احتمال آتش‌سوزی ناخواسته کمتر است). البته هر دو سوخت نیازمند رعایت اصول ایمنی هستند اما در فضاهای بسته نگهداری بنزین ریسک بیشتری دارد. پس اگر قرار است سوخت را در ظرف ذخیره کنید یا موتور برق در محیط بسته باشد، این نکته را در نظر داشته باشید.

به طور خلاصه، برای مصارف خانگی و عمومی (۱ تا ۵ کیلووات) معمولاً موتور برق بنزینی انتخاب بهتری است چون سبک‌تر، کم‌صداتر و ارزان‌تر بوده و سوختش نیز در دسترس‌تر است  . اما اگر نیاز به توان‌های بالاتر یا کارکرد طولانی‌مدت با بار سنگین دارید (مثلاً ژنراتور برای کل ساختمان یا تجهیزات صنعتی سبک)، سراغ مدل‌های دیزلی بروید تا از نظر سوختی مقرون‌به‌صرفه‌تر باشد و استهلاک کمتر در بار کامل داشته باشد  . در هر صورت، تمرکز این مقاله بر موتوربرق‌های بنزینی بود که در بازار رایج‌تر هستند، ولی دانستن تفاوت‌ها به شما دید بهتری برای تصمیم‌گیری می‌دهد.