

بست لوله قطعهای برای اتصال و مهار لولهها در سیستمهای لولهکشی است که به دور لوله قرار گرفته و آن را روی محل نصب ثابت نگه میدارد
این گیرههای نیمدایرهای یا دایرهای معمولاً از جنس فلز (نظیر فولاد یا استیل) یا پلاستیک ساخته میشوند و با پیچ یا روشهای دیگر محکم میگردند. استفاده از بست لوله در صنایع مختلف اهمیت زیادی دارد، چرا که:
تأمین ایمنی و پایداری: بستها از حرکت ناخواسته لوله جلوگیری کرده و لوله را در محل مورد نظر ثابت نگه میدارند
این کار احتمال تکان خوردن، افتادن یا ضربه خوردن لوله را کاهش داده و ایمنی کل سیستم را بالا میبرد.
جلوگیری از آسیب و خوردگی: با نگه داشتن لولهها، از برخورد آنها با سطوح سخت اطراف ممانعت میشود
در نتیجه سایش و خراشیدگی لوله کاهش یافته و احتمال زنگزدگی یا شکست در اثر تماس مستقیم با دیگر اجسام کمتر میشود. همچنین بسیاری از بستها خود دارای پوششهای ضدخوردگی هستند که از زنگ زدن بست در شرایط مرطوب جلوگیری میکنند.
کاهش لرزش و صدا: بست مناسب میتواند لرزشهای ناشی از عبور سیال یا انبساط حرارتی لوله را تا حد زیادی دمپ کرده و انتقال صدا و ارتعاش به سازه را کاهش دهد
مخصوصاً بستهای دارای روکش لاستیکی (مانند EPDM) برای این منظور طراحی شدهاند.
سهولت تعمیر و نگهداری: در صورت بروز مشکل برای لوله (مثلاً نشتی)، وجود بست باعث میشود تعمیرکار بتواند به راحتی قسمت معیوب را شناسایی و لوله را جدا کند بدون اینکه کل خط لوله جابجا شود. بستها باز و بسته کردن بخشهایی از لولهکشی را تسهیل میکنند.
با توجه به تنوع کاربرد لولهها (آب، گاز، فاضلاب، برق و …)، انواع مختلفی از بست لوله طراحی شده است
تا متناسب با نیاز هر پروژه انتخاب شوند. در ادامه، ابتدا انواع این بستها را معرفی کرده، سپس مزایا و معایب هر کدام، روکشهای متفاوت، کاربردهای رایج، یک جدول مقایسهای، تصاویر نمونهها و در نهایت راهنمای انتخاب ارائه میشود.
انواع بست لوله
بست کمربندی روکشدار: نوعی بست نواری (تسمهای) که دور دستهای از کابلها یا لولههای باریک بسته میشود
. جنس آن معمولاً پلاستیک یا استیل با روکش عایق (مثلاً اپوکسی) است. این بستها که به بست کمربندی (Belt Clamp) مشهورند برای خوشه کردن و مرتبسازی سیمها و کابلها طراحی شدهاند
، اما برای مهار لولههای سبک نیز در صنایع مختلف به کار میروند
. مزیتشان نصب بسیار سریع و قیمت ارزان است، هرچند معمولاً یکبار مصرفاند و استحکام بالایی برای لولههای سنگین ندارند.
بست تک پیچ: بست فلزی نیمدایرهای با یک پیچ در یک طرف که جهت اتصال بدون فاصلهی لوله به دیوار استفاده میشود
. یک سمت این بست لولا بوده و سمت دیگر با یک پیچ بسته میشود، از این رو بست یکطرفه نیز نامیده میشود. نصب آن ساده و سریع است (تنها با یک پیچ محکم میگردد) و برای لولههای با قطر کوچک و متوسط بسیار مناسب است
. به دلیل باز شدن از یک طرف، دامنه قطری محدودی را دربر میگیرد و برای لولههای خیلی بزرگ کارایی ندارد
. این بستها عمدتاً بدون روکش داخلی هستند و مستقیماً لوله را نگه میدارند.
بست معمولی: اصطلاحی عمومی برای بستهای فلزی ساده (معمولاً تک پیچ) که پایهی جداگانهای ندارند. این بستها از متریال مختلف مثل فولاد، استنلس استیل، آلومینیوم یا حتی پلاستیک ساخته میشوند
. بست معمولی غالباً برای لولههای فلزی (خصوصاً لوله گاز)، پلیاتیلن، مسی، PVC و … روی دیوار یا سقف به کار میرود
. مزیت آن تنوع جنس و سایز و قیمت مناسب است. در مقابل، چون فاصلهای بین لوله و سطح ایجاد نمیکند، در صورت رطوبت دیوار ممکن است خوردگی موضعی در لوله ایجاد شود.
بست دو پیچ با عایق EPDM: این بست از نوع دوطرفه است؛ یعنی حلقهی بست از دو نیمدایره تشکیل شده و در دو سمت با پیچ و مهره بسته میشود. وجود روکش داخلی لاستیکی (EPDM) وجه تمایز آن است که باعث جلوگیری از تماس فلز بست با لوله و دمپ لرزش و صدا میشود
. معمولاً برای مهار لولههای فلزی سنگین یا لولههای سیستم تهویه و آب با قطر بالاتر از این بست استفاده میکنند تا هم استحکام اتصال بیشتر باشد و هم ارتعاشات لوله کنترل شود. پیچهای دوطرفه امکان باز شدن کامل بست و دربرگرفتن لولههای قطر بزرگ را فراهم میکنند
. این نوع بست نصب دشوارتر (نیاز به بستن دو پیچ) و قیمت بالاتری نسبت به تکپیچ دارد، اما برای لولههای بزرگتر و سنگینتر اجباری است
بست پایهدار: بستهایی که دارای یک پایهی تخت یا براکت در زیر خود هستند تا با پیچ به دیوار یا سقف متصل شوند. پایه فلزی تعبیهشده باعث میشود فاصلهای بین لوله و سطح ایجاد گردد
. این فاصله از تماس مستقیم لوله با دیوار جلوگیری کرده و در محیطهای مرطوب مانع خوردگی لوله میشود مزیت آن محافظت از لوله و امکان رنگآمیزی یا عایقکاری پشت لوله است. در مقایسه با بستهای بدون پایه، اندکی گرانتر و با نصب پیچیدهتر (بهعلت پایه اضافی) است.
بست پایه بلند: گونهای از بستهای پایهدار که پایهی فلزی آن بلندتر بوده و معمولاً دارای دو سوراخ پیچ روی پایه است
. در نتیجه با دو پیچ به سطح متصل میشود و استحکام و تحمل بار بیشتری دارد. از بست پایهبلند وقتی استفاده میشود که نیاز به فاصله بیشتر لوله از سطح یا توزیع بار بین دو پیچ مهار باشد. این بستها لولههای سنگینتر یا لولههایی که مقداری دورتر از سطح هستند (مثلاً روی دیوار ناصاف) را بهخوبی نگه میدارند. عیب آن نیاز به فضای نصب بیشتر روی سطح و هزینهی کمی بالاتر است.
بست پایه نبشی روکشدار: این بست مشابه بست پایهدار است با این تفاوت که پایهی آن به شکل نبشی (زاویه ۹۰ درجه) طراحی شده است. یک سمت نبشی روی سطح (دیوار یا سقف) پیچ میشود و بست روی سمت دیگر نبشی قرار دارد. این طراحی به ویژه برای نصب لوله در گوشهها یا روی کف/سقف (عمود بر سطح) کاربردی است. وجود روکش پلاستیکی یا لاستیکی در قسمت بست، از خط و خش و خوردگی جلوگیری میکند. بست پایهنبشی روکشدار جهت نصب تمیز و محکم لولههای عمودی به کف یا دیوار جانبی به کار میرود. از مزایای آن تنظیم آسان جهت و زاویه لوله است. جزو بستهای خاص و گرانقیمت محسوب میشود که در پروژههای صنعتی یا ساختمانی خاص استفاده میگردد.
بست دو پایه دیواری: برای لولههای با قطر بالا یا وزن زیاد که نیاز به مهار بسیار مستحکم دارند، از بست دوپایه استفاده میشود. این بست شامل دو بازوی مجزا یا یک بست با دو نقطه اتصال به دیوار است. عملاً دو پایهی جداگانه در دو طرف لوله پیچ میشود تا لوله را نگه دارند. این طراحی توزیع بار را روی دو نقطه انجام داده و از چرخش یا لق زدن لوله جلوگیری میکند. در لولهکشیهای سنگین (مثل رایزرهای آب یا شوفاژ قطر بزرگ) کاربرد دارد. نصب آن زمانبرتر و نیازمند تراز دقیق هر دو پایه است، اما استحکام بسیار بالایی فراهم میکند.
بست پایه ناودانی: این بستها برای اتصال لوله روی سازههای فلزی یا هنگامی که امکان سوراخکاری محل نصب وجود ندارد طراحی شدهاند
. پایه بست به شکل پروفیل ناودانی (شبیه U) است که میتواند داخل ریلهای پروفیل (مانند ساپورتهای سیچنل) قرار گیرد. همچنین گاهی این پایهی ناودانی شکل را به تیر یا سازه جوش میدهند. جنس آنها از ورقهای فولادی (آهنی یا استیل) با پوششهای مقاوم (گالوانیزه، رنگ، تفلون و…) است
. ویژگی بارز: نصب به وسیله جوش یا اتصال به ریل بدون نیاز به پیچ کردن در محل – برای موقعیتهایی که نمیتوان دیوار را سوراخ کرد ایدهآل است
. این بست انتقال لوله به صورت عمودی یا افقی روی سازه را ممکن میکند. کاربرد عمده آن در صنایع تأسیساتی هنگام عبور لوله از روی سقف یا سازههای فلزی است. به علت نیاز به جوشکاری، نصب آن تخصصیتر و نیمهدائم است.
بست پایه علم شرکت گاز: بست مخصوص لولههای علمک گاز (رایزر انشعاب گاز) که معمولاً در نمای ساختمان نصب میشوند
. این بستها دارای پایه فلزی مستحکمی هستند که به دیوار پیچ شده و علمک عمودی گاز را مهار میکند. جنس آنها معمولاً فولاد با پوشش ضدزنگ (رنگ کورهای مشکی، گالوانیزه سرد/گرم و غیره) و گاهی روکش عایق PVC یا لاستیک است
. از آنجا که علمک گاز در معرض دید و شرایط جوی است، این بستها باید هم مقاوم و هم دارای ظاهر مناسب باشند. کاربرد: نگهداری لولههای عمودی گاز (ورودی ساختمان) و جلوگیری از لرزش یا آسیب دیدن آنها
. انتخاب درست بست علمک برای ایمنی شبکه گازرسانی بسیار مهم است.
بست پایه کنتور: نوع دیگری از بستهای گازی که به منظور نگهداری کنتور گاز و لولههای متصل به آن به کار میرود
. این بست معمولاً در پایین یا اطراف کنتور گاز نصب میشود و وزن و تکانهای کنتور را مهار میکند. جنس آن از ورق آهنی محکم (مانند فولاد ST37) با پوشش گالوانیزه گرم یا سرد است تا در فضای باز دچار زنگزدگی نشود
. پیچ و مهره در طرفین آن اجازه میدهد متناسب با سایز کنتور تنظیم شود. کاربرد: نصب در تأسیسات گاز ساختمان برای نگه داشتن کنتور و جلوگیری از تکان خوردن یا آسیب دیدن اتصالات ورودی/خروجی آن. این بستها وزن کنتور را به دیوار منتقل کرده و ایمنی شبکه گاز خانگی را تضمین میکنند.
بست دنباله جوشی: این دسته از بستهای آویز دارای یک دنباله (بازوی امتدادیافته) فلزی برای جوشکاری هستند. به جای پیچ شدن به سقف یا دیوار، دنبالهی آن مستقیماً روی سازهی فلزی یا تیر جوش داده میشود. خود بست حلقهای فلزی است که لوله را در بر میگیرد. از ورق آهن یا فولاد ساخته شده و بسیار مقاوم است. نصب آن به روش جوشکاری انجام میشود که اتصال محکمی ایجاد میکند. این نوع بست آویز جزو رایجترین و سادهترین بستهای سقفی در تأسیسات است
. کاربرد: آویزان کردن لولههای آهنی، لولههای پلیکا، خطوط آتشنشانی و فاضلاب از سقف یا سازههای فلزی با جوش دادن بست به تیر یا سقف فلزی
. مزیت آن سادگی ساختاری و استحکام بالاست. عیب آن عدم قابلیت تنظیم پس از جوش و نیاز به دقت در محل جوشکاری است.
بست دنباله جوشی T: گونهای از بست دنبالهدار که شکل بازوی آن شبیه حرف T است. یعنی یک صفحه یا پروفیل T شکل به بست متصل است که سطح بیشتری برای جوش به تیر یا سقف فراهم میکند. این بست عملکردی مشابه سایر بستهای دنبالهجوشی دارد و به صورت سقفی آویز استفاده میشود
. به دلیل شکل T، پخش تنش بهتری در محل جوش دارد و برای لولههای سنگینتر مناسب است. جنس آن از آهن با پوشش ضدزنگ انتخاب میشود تا دوام بالایی داشته باشد
. کاربرد آن در لولهکشی صنعتی و آتشنشانی رایج است.
بست دنباله جوشی تسمهای: در این نوع، دنبالهی بست یک تسمهی فلزی تخت است که به یک سمت بست جوش شده است
. تسمه معمولاً از ورق آهن بریده شده و طول آن به نحویست که میتوان آن را به سقف یا سازه جوش داد. مزیت تسمهی تخت، توزیع یکنواخت تنش و امکان جوشکاری راحت است. شیوه نصب: جوشکاری تسمه به سازه با ارتفاع مناسب، که اجازه میدهد بتوان لولههای افقی زیر سقف را با شیب مورد نظر نصب کرد
. به عبارت دیگر، این بست امکان تنظیم ارتفاع و شیب لوله را هنگام نصب فراهم میکند. بسیار پرکاربرد و ساده بوده و در لولهکشی تأسیسات (آب، فاضلاب، آتشنشانی) استفاده گسترده دارد.
بست دنباله میلگرد تمام دنده جوشی: این بست ترکیبی از بست آویز و راد تمام رزوه است. به بدنه بست یک میلگرد تمام رزوه (تمام دنده) جوش داده شده که معمولاً طولی در حدود 25 سانتیمتر دارد
. میلگرد رزوهشده نقش همان دنباله را دارد اما با قابلیت نصب مهره روی آن. بدین ترتیب پس از جوش دادن سر میلگرد به سازه، میتوان با مهره ارتفاع بست را تنظیم و رگلاژ کرد
. این بستها از ورق آهن ST37 یا آلیاژی با پیچ و مهره طرفین ساخته میشوند و معمولاً روکش عایق ندارند
. کاربرد: نگهداشت لولههای پلیاتیلن، فلزی، خرطومی فلکسی و … در خطوط افقی زیر سقف که نیاز به تنظیم ارتفاع دارند
. مزیت بارز آن قابلیت رگلاژ ارتفاع پس از نصب است. عیب احتمالی، محدودیت در تحمل حرارت بالا برای میلگرد رزوه (در صورت عدم پوشش) و نیاز به دقت در جوشکاری مستقیم میلگرد است.
بست آویز کامل رگلاژی: بست آویز رگلاژدار به بستهایی گفته میشود که ارتفاع آنها پس از نصب قابل تنظیم است. اصطلاح کامل نشان میدهد این بست همراه با تجهیزات کامل (مانند میله، مهره و واشر تنظیم) عرضه میشود. ساختمان آن معمولاً شامل یک بست دو نیمدایرهای است که در بالای خود مهره یا محل اتصال راد آویز دارد
. این بستها را ابتدا به سقف (مثلاً به واسطه راد تمام رزوهی متصل) نصب کرده و سپس با پیچ تنظیم یا جابجا کردن مهره میتوان کمی ارتفاع لوله را بالا یا پایین برد تا تراز شود
. جنسشان اغلب فولاد با پوشش گالوانیزه و روکش لاستیکی است
. کاربرد: در پروژههای تأسیساتی ساختمانی برای لولههای فاضلابی (پوشفیت)، فلزی، چدنی و … که زیر سقف نصب میشوند و نیاز به تراز دقیق دارند
. این بست نصب لوله در زیر سقف را برای مجریان آسان کرده است
. از مزایای آن رفع نیاز به اندازهگیری بسیار دقیق محل جوش یا پیچ پیش از نصب است؛ میتوان بعد از نصب، لوله را دقیق تنظیم کرد. تنها نکته، محدود بودن دامنه تنظیم (مثلاً چند سانتیمتر) و لزوم محکم کردن مهره قفل است.
بست آویز رگلاژی: این اصطلاح عموماً به همان بست رگلاژدار گفته میشود. ممکن است اشاره به نوعی بست داشته باشد که خود بست قابلیت تغییر ارتفاع دارد (نه فقط راد متصل به آن). برخی بستهای رگلاژی مکانیزم پیچ تنظیم روی خود بست دارند. در هر صورت، ویژگی مشترک این گروه قابل تنظیم بودن موقعیت لوله پس از نصب است. در پروژههای لولهکشی زیرسقفی که سطح سقف کاملاً تراز نیست یا لولهها نیاز به شیب ملایم دارند (مثلاً فاضلاب)، این بستها بسیار کاربردیاند. جنس و ساختار آنها مشابه توضیح بالا است.
بست آویز قابل تنظیم: این عبارت نیز معادل فارسی Adjustable Hanger Clamp است که همان بست رگلاژدار میباشد. بنابراین توضیحات آن همپوشانی کامل با دو مورد قبلی دارد. احتمالاً منظور از تفکیک این عنوانها (کامل رگلاژی، آویز رگلاژی، آویز قابل تنظیم) تأکید بر تفاوتهای جزئی در ساختار یا تجهیزات جانبی آنهاست، اما در کاربرد همگی یکساناند: تنظیم ارتفاع لولههای آویزانی. بنابراین خلاصه: بست آویز قابل تنظیم، لوله را به سقف آویزان کرده و امکان تغییر ارتفاع یا شیب آن پس از نصب فراهم است.
بست آویز مهرهدار (سایز ۸ و ۱۰): بسیاری از بستهای آویز مخصوصاً انواع دو تکه و رگلاژی دارای مهره جوششده در قسمت بالایی یا سوراخ رزوهدار هستند تا بتوان راد آویز (رشتهگرد) را به آنها متصل کرد. در سایزهای کوچکتر معمولاً مهرهی سایز M8 و در بستهای بزرگتر M10 به کار میرود
. برخی بستها هر دوی این اندازهها را پشتیبانی میکنند (مثلاً ترکیب M8/M10 در یک بست)
. عنوان مهرهدار ۸ و ۱۰ تأکید میکند که بست دارای مهره مناسب برای پیچ متری به قطر ۸ یا ۱۰ میلیمتر است. این ویژگی نصب بست به سازهی آویز را تسهیل میکند. هنگام خرید باید دقت کرد که سایز مهرهی بست با سایز راد مورد استفاده همخوان باشد؛ در غیر اینصورت نیاز به تبدیل خواهد بود. در مجموع، وجود مهرهی استاندارد روی بست یکی از مزایای آن است که آن را آماده نصب به سقف با حداقل ابزار میکند
بست دو تکه آویز: بست آویز دوتکه شامل دو نیمحلقه جداگانه است که با پیچ و مهره در دو سمت به هم وصل میشوند
. این طراحی اجازه میدهد بست به طور کامل باز شود، دور لوله قرار گیرد و سپس بسته شود. به همین دلیل نصب یا باز کردن آن روی لولههای موجود آسان است. کاربرد: معلق کردن لولههای فاضلابی، فلزی، PVC، کابل و … زیر سقف در تأسیسات ساختمانی
. جنس این بستها معمولاً ورق فولادی (سیاه یا گالوانیزه) یا استیل است و بسته به نیاز با پوششهای رنگ، گالوانیزه گرم/سرد، داکرومات و … عرضه میشود
. مزیت مهم بست دوتکه آویز، سهولت باز و بسته شدن حتی در مسیرهای انشعابی پیچیده است (چون از وسط باز میشود). در مقابل، برای هر بست باید دو پیچ (در طرفین) بسته شود که زمان نصب را نسبت به تک پیچ بیشتر میکند.
بست تک آویز: این بست از نظر شکل ظاهری شبیه بست دو تکه آویز است اما از فلزی با ضخامت و پهنای بیشتر ساخته شده است
. در نتیجه تحمل بار بالاتری دارد و برای لولههای سنگینتر مناسب است
. احتمالاً طراحی آن بهگونهایست که تنها یک پیچ اصلی برای بستن دارد (و سمت دیگر به صورت لولایی است)، ترکیبی از ویژگی بست تکپیچ و آویز. به دلیل یکپارچهتر بودن ساختار، مقاومت بیشتری در مقایسه با بست دو تکه دارد
. کاربرد آن در صنایع سنگینتر یا لولههای قطور زیر سقف است که علاوه بر تحمل وزن لوله، باید نیروهای دینامیکی بیشتری را نیز تاب آورد.
بست آویز رکابی: یکی از بستهای خاص مورد استفاده در سیستمهای اطفاء حریق (اسپرینکلر) است
. واژه رکابی به شکل این بست اشاره دارد که شبیه رکاب یا بست کمربندی عریض است. این بست به صورت آویز از سقف نصب میشود و لولههای سیستم اسپرینکلر یا آتشنشانی را نگه میدارد
. طراحی آن ساده اما موثر است و معمولاً از یک تسمهی فلزی U شکل تشکیل شده که لوله را در بر گرفته و توسط یک میله آویز از سقف آویزان است. کاربرد: مهار انواع لولههای فلزی و پلیکا در زیر سقف ساختمانها و تأسیسات، بهویژه در شبکه اسپرینکلر آتشنشانی
. دلیل استفاده گسترده آن در اسپرینکلرها، قابلیت اعتماد و نصب آسان زیر سقفهای سالنها است.
بست اسپرینکلر گلابی: این بست که به شکل میوه گلابی نامگذاری شده، پرکاربردترین بست برای مهار لولههای آتشنشانی در سیستمهای اطفاء حریق است
. بست گلابی میتواند ساده (فلزی بدون روکش) یا روکشدار (دارای لایه لاستیکی) باشد
. شکل آن طوری است که لوله را محکم دربر میگیرد و از یک سمت به سقف آویزان میشود. به دلیل طراحی خاص، امکان مقداری حرکت طولی لوله را فراهم میکند و در عین حال آن را مهار مینماید
. کاربرد: نصب آویز لولههای آب آتشنشانی در سقف پارکینگها، سولهها، بیمارستانها و …
بهگونهای که لوله در برابر لرزشها و ضربات ناگهانی پایدار باشد. این بست نصب سریع و مطمئن سیستمهای اسپرینکلر را ممکن میسازد.
بست لاستیکی میخدار: نوعی بست پلاستیکی یا لاستیکی نیمدایره که یک میخ فولادی در بدنه آن تعبیه شده است. برای نصب، لوله را داخل بست قرار داده و با یک ضربه چکش، میخ را در دیوار یا سقف (داخل رولپلاک) فرو میکنند. به این ترتیب نیازی به پیچ و مهره مجزا نیست و نصب بسیار سریع انجام میشود. این بستها در سایزهای کوچک تا متوسط (مثلاً ۱۶ تا ۵۰ میلیمتر) برای لولههای برق PVC، لولههای آب روکار کمقطر یا لولههای سوخترسانی به کار میروند. به آنها بست اسپیت یا بست اسپید نیز گفته میشود که طراحیشان جهت اتصال سریع لولههای برق به سقف/دیوار صورت گرفته است
. جنسشان عموماً پلاستیک سخت با لایهی داخلی لاستیکی است تا لوله را محکم بگیرد. بزرگترین مزیت این بست، نصب بدون نیاز به پیچکردن (فقط با ضربه میخ) و هزینه کم آن است. عیبش این است که تحمل بار زیادی ندارد و بیشتر برای لولهها و داکتهای سبک مناسب است.
بست یکطرفه: همانطور که در بست تک پیچ گفته شد، این عبارت اشاره به بستهایی دارد که از یک سمت به وسیله پیچ بسته میشوند و سمت دیگر لولا یا ثابت است. در واقع بست یکطرفه معادل بست تکپیچ بدون پایه فلزی است
. کاربرد آن نگهداری لولههای فلزی (خصوصاً لوله گاز)، پلی اتیلن، مسی، PVC و … بر روی دیوار یا سقف است
. بسیاری اوقات، بست یکطرفه همان بست معمولی در نظر گرفته میشود که پایهی جداگانهای ندارد. مزیت و محدودیتهای آن مطابق توضیح بست تکپیچ است: نصب آسان ولی ظرفیت کمتر نسبت به بستهای دوپیچ
. بنابراین این عنوان تکراری محسوب شده و در دستهبندی کنار بست تکپیچ قرار میگیرد.
بست لاستیکی دیواری: بست دیواری دارای روکش لاستیکی یا PVC در سطح داخلی خود است که مخصوص نصب به دیوار طراحی شده است. نمونه بارز آن بستهای PVC شرکت پلیران برای لولههای فاضلاب ساختمانی است
. این بستها معمولاً از جنس فلز (فولاد گالوانیزه) با روکش کامل PVC ساخته میشوند که از تماس مستقیم لوله با فلز جلوگیری کرده و مانع خط و خش بر لوله میشود
. همچنین روکش پلاستیکی کمک میکند صدای ناشی از انبساط و انقباض لوله کاهش یابد. کاربرد: نصب لولههای پلاستیکی تخلیه (پلیکا، پوشفیت) به دیوار در ساختمانها
. این بستها چون کاملاً عایق هستند، برای لولههای آب و فاضلاب بیصدا ایدهآلاند. نقطه ضعفشان میتواند مقاومت مکانیکی کمتر (به نسبت فلز بدون روکش) باشد، اما برای لولههای نسبتاً سبک طراحی شدهاند.
بست لاستیکی دنباله کوتاه: بست فلزی با روکش لاستیکی داخلی که دارای یک دنباله (بازوی کوتاه) فلزی مجهز به سوراخ پیچ است. در واقع ترکیبی از بست عایقدار و پایهدار میباشد با این تفاوت که پایه یا بازوی آن کوتاه است. این دنباله کوتاه به دیوار یا سقف پیچ میشود و بست لاستیکی دور لوله را مهار میکند. کاربرد: وقتی بخواهیم لوله را با فاصله بسیار کم از سطح نصب کنیم ولی همچنان از مزایای روکش لاستیکی بهره ببریم، از این بست استفاده میکنیم. مثلاً برای لولههای آب در موتورخانه که لرزش دارند ولی فضای نصب محدودی هست. مزیت: کمجا بودن (برخلاف بست پایهبلند) در عین داشتن عایق لاستیکی. همچنین نصب آن ساده است (یک پیچ از طریق دنباله کوتاه).